Er is afgelopen week al voor meer dan 22 miljard euro ingetekend op de staatsbon. Maandag maakt het Agentschap van de Schuld het definitieve bedrag bekend, maar de staatsbon is hoe dan ook de succesvolste ooit. De staatsbon levert honderdduizenden Belgen volgend jaar een hoger rendement op dan het geld op hun spaarrekening te laten staan. Wat zijn de gevolgen en wat is de keerzijde van het succes?
Voor de banken
Op iets meer dan een week zagen de Belgische banken meer dan 20 miljard van hun rekeningen wegvloeien, dat is nog nooit eerder gebeurd. "In totaal stond er ongeveer 300 miljard op de Belgische spaarboekjes. Dat wil zeggen dat de banken ineens 7 à 8 procent van dat geld zien verdwijnen", zegt Hans Degryse, professor financiële economie aan de KU Leuven. En dat heeft gevolgen.
"Banken kunnen daardoor potentieel in de problemen komen. We zien bijvoorbeeld dat kleine banken klanten bij zich houden door rentes van 4 procent aan te bieden op termijnrekeningen. Dat is op termijn niet goed voor hun winstgevendheid en zou tot problemen kunnen leiden", denkt Degryse.
Bij MeDirect, een van die kleine banken, lijken ze zich weinig zorgen te maken. "We zien net zoals bij andere banken outflows naar de staatsbon. We hebben tegelijk nieuw geld en nieuwe klanten zien binnenstromen", relativeerde CEO Alain Moreau het gevaar in De Tijd.
Belfius is bezorgder. Topman Marc Raisière zag afgelopen dagen al 4 miljard euro vertrekken. Dat brengt de bank niet meteen in de problemen – ze maakten daarstraks een recordwinst tot nu toe dit jaar van 479 miljoen euro bekend - maar hij wijst wel op de gevolgen voor de banksector in het algemeen.
"Waarschijnlijk zullen woonkredieten duurder worden", schat Raisière in. Dat zit zo: banken gebruiken het spaargeld om leningen, bijvoorbeeld voor woningen of aan bedrijven, te financieren. Dat er nu 20 miljard euro minder beschikbaar is, heeft mogelijk als gevolg dat lenen duurder wordt.
Waarschijnlijk zullen woonkredieten duurder worden
De staatsbon heeft de banken ook geld opgeleverd. Ze kregen voor elke staatsbon die via hen passeerde een kleine commissie. En bij verschillende banken is te horen dat ze mensen hebben kunnen overtuigen om in plaats van de staatsbon te kopen hun geld te beleggen in een (termijn)rekening van de bank.
Voor de overheid
In de eerste plaats is de uitgifte van de staatsbon een succes voor de staat. "De overheid heeft duidelijk het signaal gegeven aan de financiële markten dat ze op de burger kunnen rekenen als ze problemen heeft om haar schuld te plaatsen", zegt Degryse.
De overheid kan die miljarden nu gebruiken om het begrotingstekort te financieren. Dit jaar had de regering daarvoor in totaal bijvoorbeeld 50 miljard nodig. "Als de overheid het geld dat de burgers haar nu lenen via de staatsbon, zelf had moeten lenen op de financiële markten had ze daar ook rente op moeten betalen, en mogelijk zelfs meer", zegt Degryse.
Over een jaar moet de overheid dat geld wel terugbetalen aan de beleggers. Hoe groter dat bedrag, hoe groter het risico. Degryse noemt dat "het herfinancieringsrisico", de overheid moet het geld terugbetalen aan de Belgen en dan zelf dat geld vervangen door het opnieuw te lenen. Mogelijk is de rente die de overheid dan zal moeten betalen hoger dan nu.
Het is afwachten welke conclusies de regering trekt uit het succes. Eerder was er sprake van het plan om een gelijkaardige staatsbon uit te geven in december, maar het is niet zeker dat die er komt.
Voor de Belgen
De mensen die in de staatsbon geïnvesteerd hebben, halen vanzelfsprekend voordeel uit de staatsbon door de rente van 2,81 procent die ze volgend jaar krijgen op het geïnvesteerde bedrag.
Voor de andere Belgen zijn er amper of geen voordelen aan het succes van de staatsbon. Van een verhoging van de spaarrentes, de echte doelstelling van minister Van Peteghem, komt voorlopig niks in huis. Enkele kleinere banken verhoogden de rente op termijnrekeningen, maar het rendement op de klassieke spaarboekjes blijft laag.
"Op dat vlak is de staatsbon eigenlijk geen succes", zegt Kenneth De Beckker, professor Financiële Economie Open Universiteit & KU Leuven. De Beckker doet onderzoek naar financieel gedrag. Ook hij vreest hogere rentes op leningen. "Jongeren die vandaag de markt willen betreden en voor het eerst gaan lenen, gaan de prijs betalen voor de staatsbon. Dat is de keerzijde van de medaille."
Individueel was de staatsbon een goeie zaak voor sommige Belgen, maar collectief gezien niet
Wie wint er dan wel bij? "Dat zijn vooral de grote spaarders. De gemiddelde inleg via het Agentschap van de Schuld is voorlopig 32.000 euro. Sommigen zitten daar dus vele malen boven. Individueel was de staatsbon een goeie zaak voor sommige Belgen, maar collectief gezien niet", zegt De Beckker.
Al kan de staatsbon qua gedrag wel iets in gang gezet hebben, denkt de expert. "Het voordeel is dat de Belgen nu eens de rekening hebben gemaakt en gekeken wat de mogelijkheden zijn. Er stond veel te veel geld op de spaarrekeningen. De vraag is of dat structureel zal blijven."
Beluister hier het gesprek in "De wereld vandaag":
0 件のコメント:
コメントを投稿