AchtergrondSociale media
Elon Musk moet de afgelopen weken zowat de meest gegoogelde naam zijn. De rijkste man van de wereld nam Twitter over, ontsloeg de helft van de 7.500 werknemers en eiste van de overblijvers volledige toewijding. ‘Musk is het prototype van de competent jerk.’
Op Twitter ontstond er vorige week een discussie tussen de nieuwe eigenaar Elon Musk en een ingenieur over de snelheid waarmee Twitter op Android werkt. De man wees Musk erop dat de miljardair het technisch toch niet helemaal begrepen had en hij gaf hem wat meer uitleg. Die kon dat maar matig appreciëren. Eén tweet later was de man op staande voet ontslagen.
“Musk is wat wij in het jargon een competent jerk noemen”, zegt professor Jesse Segers, rector aan het Interuniversitair Centrum voor Organisatie- en Veranderkunde (Sioo) in Utrecht en gespecialiseerd in leiderschap. “Hij is heel slim, maar hij is totaal geen warme mens. Andere voorbeelden zijn Facebook-baas Mark Zuckerberg en Amazon-CEO Jeff Bezos.”
Extreem hardcore
Het is ook een anekdote die perfect illustreert hoe Musk te werk gaat bij elk bedrijf dat hij uit de grond stampt en grootmaakt. Denk aan het onlinebetalingssysteem Paypal, maar ook aan het autobedrijf Tesla en het ruimtevaartbedrijf SpaceX. Overal vraagt hij volledige toewijding van zijn werknemers. Zo gaf hij de Twitter-medewerkers vorige week nog mee dat ze vanaf nu niet meer van thuis uit mogen werken. Deze week kwam er zelfs een ultimatum: via een Google-formulier moesten ze beloven dat ze zich vanaf nu veel meer zouden engageren voor hun werk en dat ze ‘extreem hardcore’ zouden zijn.
Binnen de logica van Musk begrijpt Segers de beslissing over het thuiswerken nog enigszins. “Als je echt aan het innoveren bent, is het belangrijk dat je elkaar in de ogen kan kijken. Het is vaak onzeker wat er allemaal moet gebeuren en dus heb je een diversiteit van ideeën nodig. Dat werkt het best als je elkaar kan zien. Anders dan bijvoorbeeld bij uitvoerende taken, waarbij iedereen weet wat hij moet doen. Maar het is vooral de manier waarop Musk dat invoert, zonder enige context, die niet zo slim is.”
Resultaat: vrijdag bleek dat heel veel medewerkers besloten hadden het bedrijf te verlaten. In die mate zelfs dat Musk zich genoodzaakt zag om een aantal van hen te overtuigen toch te blijven. En om zijn eis om thuis te werken enigszins terug te draaien: het kan nu weer, als ze aantonen aan hun leidinggevende dat ze hard genoeg gewerkt hebben.
Amerikaanse cultuur
Verschillende ontslagen ingenieurs geven aan dat een aantal diensten bij Twitter nu helemaal onderbezet zijn en dat er zelfs een risico bestaat dat het sociaal medium in de volgende dagen helemaal uitvalt. Het archiveren van oude Twitter-berichten is aan een echte opmars bezig. De reactie van Musk? Hij trekt er zich van weinig aan en post de ene meme na de andere. Hij oppert zelfs dat een faillissement zeker niet onmogelijk is.
Segers: “Dat is zijn leiderschapsstijl en een soort van almacht die hij heeft. Zo van ‘ik heb dat al eerder gedaan’. Dat nonchalante zie je ook aan de manier waarop hij duizenden mensen met een vingerknip ontslaat. Al moet ik daar wel de kanttekening bij maken dat dat in de Amerikaanse cultuur niet geheel ongewoon is. De vakbonden staan er minder sterk, waardoor er veel minder werkzekerheid is. Het voordeel is wel dat je in de VS sneller een nieuwe job zal vinden: het verloop is er groter. Het is een andere manier van naar de maatschappij kijken dan in Europa.”
Toch blijft het opmerkelijk hoe schijnbaar achteloos Musk zijn beslissingen neemt. Riskeert hij niet om Twitter nu helemaal de grond in te boren? Segers: “Musk hanteert de zogenaamde effectuation-strategie in het leidinggeven. Dat betekent dat hij investeert vanuit de logica van een affordable loss, een aanvaardbaar verlies. Voor bijna alle stervelingen is 44 miljard euro veel geld, maar voor Musk is dat minder dan de helft van zijn vermogen. Hij kan het zich op financieel vlak permitteren om Twitter over te nemen. En als het helemaal mislukt, dan is het maar zo.”
Van hippie naar workaholic
Maar die strategie is enorm radicaal. “Omdat hij vertrekt vanuit de logica dat het alles of niks wordt, maakt hij meteen tabula rasa”, zegt Segers. “Hij heeft de volledige top van het bedrijf ontslagen. In plaats daarvan heeft hij zijn eigen crazy quilt meegebracht, getrouwen uit zijn andere bedrijven die helemaal mee zijn met zijn verhaal. Het empathische aspect speelt voor hem geen enkele rol. Hij bekijkt dat echt als een ingenieur. Musk is iemand die graag experimenteert, onder andere met de blauwe en grijze vinkjes, en kijkt wat hij ervan leert. De bedoeling is om zo zijn eigen toekomst te maken en niet af te wachten. Op dat vlak zie ik niks geks in wat hij nu aan het doen is bij Twitter.”
En toch wordt dat ook bij Twitter niet aanvaard, getuige de vele mensen die beslist hebben vrijwillig te vertrekken. “Dat heeft volgens mij ook deels te maken met de specifieke bedrijfscultuur binnen Twitter”, stipt Segers aan. “Oprichter Jack Dorsey wandelde vaak naar het werk, hij hield zich bezig met mediteren en was eerder een hippiefiguur. Dat is doorgesijpeld in de rest van het bedrijf. Als er dan plots een volledig andere manager aan het roer komt, die er prat op gaat dat hij 120 uur per week werkt, dan zal dat natuurlijk botsen. Had Musk hetzelfde gedaan bij het Amazon van Jeff Bezos, zou dat waarschijnlijk minder deining veroorzaakt hebben.”
Dat het de volgende weken nog zal knetteren bij Twitter lijkt nu al een zekerheid. “Als ondernemer is Musk een topper, maar als leider heeft hij een zwakke flank. Toch denk ik dat hij Twitter er weer bovenop krijgt. Vaak met dezelfde recepten uit het verleden, maar met andere mensen.”
0 件のコメント:
コメントを投稿