Straks zal Christine Lagarde, de voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB), wellicht aankondigen dat de bank volgende maand de rente verhoogt. Zo hoopt de ECB om de hoge inflatie te bestrijden. Maar waarom is dat nodig? En wat betekent die beslissing voor onze portemonnee?
Waarom verhoogt de ECB de rente?
Die vraag kunnen we met één woord beantwoorden: inflatie ofwel prijsstijgingen. Iedereen zal al gemerkt hebben dat het leven duurder is geworden. De inflatie staat in Europa op ongeveer 8 procent, dat is historisch hoog. Wat je vorig jaar nog met 100 euro kon kopen, kost je vandaag 108 euro.
Door de rente te verhogen, zorgt de ECB ervoor dat lenen en investeren duurder wordt. De rente op een autolening of een hypothecaire lening zal stijgen. Een bedrijf zal een hogere rente moeten betalen om bijvoorbeeld een nieuw fabrieksgebouw te zetten.
Door investeren en lenen duurder te maken, probeert de ECB de economie wat af te koelen. De ECB is normaal gezien tevreden met een inflatiepeil rond 2 procent. Daar zitten we dus heel ver boven. Hoog tijd om in te grijpen, want een beetje inflatie is goed en een uiting van economische groei, maar trop is teveel.
Wat betekent een renteverhoging voor ons?
Omdat een renteverhoging al in de sterren stond geschreven, is lenen nu al een pak duurder dan een paar maanden geleden. Wie een lening voor een huis of een auto afgesloten heeft de laatste weken, zal dat zeker hebben gemerkt. Ook bedrijven zullen meer moeten betalen om te investeren.
Uiteindelijk zullen ook de spaarboekjes volgen. Die brachten de afgelopen jaren niks op. Integendeel: omdat de inflatie zo hoog is, verlies je al lang geld als je het op een spaarboekje laat staan. Als de ECB de inflatie weer onder controle krijgt, kan sparen wel weer interessant worden.
En dat is net de bedoeling van deze renteverhoging: mensen aanzetten om meer te sparen, minder uit te geven en de economie zo af te koelen. En zo komt er na 11 jaar een (voorzichtig) einde aan het gratis geld-beleid.
Hoe is de economie oververhit geraakt?
Het gratis geld-beleid kwam er na de financiële crisis van 2008. Toen gingen financiële instellingen over de kop door zogenoemde rommelhypotheken in de VS. Daar kregen mensen een lening voor een huis dat ze eigenlijk niet konden betalen. Die slechte leningen werden herverpakt en ook door Europese banken verhandeld.
Toen die slechte leningen niet meer konden worden afbetaald, door een stijgende rente, stortte het hele financiële systeem als een kaartenhuisje in elkaar. Banken gingen failliet of moesten voor een habbekrats aan gezondere banken worden verkocht.
De economie had zo'n zware klap gekregen dat onder meer de Europese Centrale Bank de rente drastisch begon te verlagen, tot onder nul. Zo moest de economie weer worden aangezwengeld. Investeren in de economie werd goedkoper, het geld werd gratis. Iedereen tevreden.
Dat was een houdbare situatie zolang de inflatie rond de 2 procent schommelde, maar toen kwam het einde van de coronacrisis. De economie ging, gestuwd door overheidssteun en knaldrang, als een speer vooruit. Koken kost geld en dus stegen de energieprijzen fors.
Tot overmaat van ramp besloot Vladimir Poetin om Oekraïne binnen te vallen. Gas en olie werden nog duurder. De economie bleef op volle toeren draaien. Iedereen is aan het werk, bedrijven vinden geen volk meer. De inflatie blijft maar oplopen.
Wat zijn de risico's?
Een van de risico's heet stagflatie. Dat is een combinatie van een recessie - een lagere economische activiteit - en een hoge inflatie. Het is een heel moeilijk te bestrijden probleem, want de inflatie mag niet doorstijgen door de rente te verlagen, maar je wil wel de economie aanzwengelen.
De ECB maakt zich nu ook zorgen om de loon-prijsspiraal. Dat gebeurt wanneer arbeiders en bedienden hogere lonen eisen, omdat het leven alsmaar duurder wordt. Die hogere lonen doen de inflatie nog toenemen en ga zo maar door. Het is een spiraal die heel moeilijk te doorbreken is.
0 件のコメント:
コメントを投稿