De Europese gasprijs maakt opnieuw een (flinke) sprong. Nu Nord Stream 1, de aardgaspijpleiding tussen Rusland en Europa, langer dicht blijft, stijgt de prijs vanmorgen met meer dan 30 procent. Het gaat weliswaar om een momentopname. De prijs is ondertussen al weer wat gezakt.
Normaal zou Nord Stream 1, de aardgaspijpleiding tussen Rusland en Duitsland, afgelopen weekend opnieuw opstarten na onderhoudswerken. Maar de Russische energiegroep Gazprom kondigde vrijdag aan dat dit niet mogelijk zou zijn. Volgens Gazprom heeft het uitstel te maken met technische problemen, maar experten denken dat gaat om een poging om Europa onder druk te zetten.
"Ik denk dat dit in het verlengde ligt van wat we eerder al hebben gezien, namelijk Rusland die de kraan via prijspolitiek langzaam maar zeker dichtdraait", zegt energiehandelaar Matthias Detremmerie. "We zijn 99,9 procent zeker dat er meer aan de hand is."
Thijs Van De Graaf, professor energiepolitiek aan de UGent, sluit zich daarbij aan. "Als het de bedoeling zou zijn om Europe bevoorraad te houden, dan zouden ze extra gas kunnen sturen via Oekraïne. Ze zouden zelfs een andere route kunnen openen via Wit-Rusland en Polen. Dat doen ze niet, dus dat doet me vermoeden dat er een andere, politieke agenda speelt."
Als Rusland Europa bevoorraad zou willen houden, zouden ze extra gas kunnen sturen via Oekraïne
Rusland levert steeds minder gas aan Europa sinds Rusland eind februari Oekraïne binnenviel. De leveringen via Nord Stream 1 werden al vaak onderbroken. Dat was het Russische antwoord op de Europese sancties die Rusland opgelegd kreeg na de inval.
De paniek op de markt over de Europese energievoorraden zorgt er al maanden voor dat de gasprijs naar ongekende hoogtes stijgt. Het langer dicht blijven van Nord Stream 1 duwt de prijs nu opnieuw flink omhoog. Op de toonaangevende gasbeurs in Amsterdam bleek de gasprijs maandagochtend met bijna een derde te zijn gestegen.
Nochtans was de prijs vorige week nog,met veertig procent gedaald. En precies dat heeft wellicht meegespeeld in de beslissing van Gazprom, legt Van De Graaf uit. "Er kwamen berichten dat onze gasvoorraden heel goed gevuld waren. We zitten nu een maand voor op schema. Ik denk dat Gazprom en Rusland met deze zet opnieuw stokken in de wielen proberen te steken en de energiemarkt verder proberen te ontwrichten. Ze hopen dat de bevolking zal morren en dat de steun voor een harde sanctiepolitiek tegen Rusland zal afkalven."
Wat nu?
Belangrijk om te benadrukken is dat het om een momentopname gaat. Na enkele minuten handel was de gasprijs in Amsterdam al iets gedaald, maar nog steeds ongeveer een kwart hoger dan vrijdag bij de sluiting van de beurs. Mogelijk zet de daling zich nog de rest van de dag door.
"De aankondiging van Gazprom kwam er na een aantal dagen van forse prijsdaling en dan schiet iedereen weer in een omgekeerde paniek", legt Detremmerie uit. "Dit is zeker een paniekreactie en daar zijn we op de gasmarkt ondertussen wel aan gewend. Ik denk dat er later deze week mogelijk nog een tegenreactie volgt. Mogelijk zwakt het al af na een paar uren handel, maar dat is geen zekerheid."
We zijn op de gasmarkt ondertussen gewend geraakt aan paniekreacties
In de voormiddag schommelde de gasprijs tussen de 270 en de 280 euro per megawattuur, maar dat daalde ondertussen al wat verder. De prijs ligt daarmee trouwens flink wat lager dan de recordprijs van deze zomer. Eind augustus werden recordwaardes bereikt van rond de 350 euro per megawattuur. "En de prijs is nog altijd lager dan hij vorige week was", benadrukt Van De Graaf. "Misschien valt de marktreactie dus al bij al nog mee. Dat zou te maken kunnen hebben met het feit dat de handelaars al rekening hebben gehouden met dit scenario.
Hoe dan ook wegen de energieprijzen ook op de Europese beurzen. Bij de start op maandagochtend verliezen de Bel20 en de Euro Stoxx50, respectievelijk de Brusselse en de Europese aandelenmarkten, beiden ongeveer twee procent.
Er is vrees dat Gazprom de gasleveringen via Nord Stream 1 helemaal niet meer gaat hervatten. Moskou verlaagde de toevoer van gas eerder al tot 20 procent van de maximale capaciteit. Ook hiervoor droeg Gazprom technische problemen als reden aan. Rusland stuurt nog wel gas via een route door Oekraïne naar Europa, maar dat is niet voldoende om de gestopte leveringen door Nord Stream 1 te compenseren.
Europese maatregelen in het verschiet?
Eind deze week komen de Europese ministers van Energie samen in spoedoverleg over de Europese energiecrisis. En er wordt met veel hoop en verwachting naar dat overleg gekeken. Zo hoopt ons land dat er een Europees plafond op de gasprijs afgesproken kan worden, wat de factuur op jaarbasis flink zou kunnen verlichten.
Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen verklaarde eerder al dat ze op termijn pleit voor een grondige hervorming van de energiemarkt. Op korte termijn wil ze iets doen aan de hoge elektriciteitsprijs. Zo ligt het voorstel op tafel om de elektriciteitsprijs los te koppelen van de gasprijs, want door het huidige systeem duwt de hoge kostprijs van gas ook de elektriciteitsprijs flink de hoogte in.
De federale regering zit in de loop van de namiddag trouwens samen met vertegenwoordigers van de werkgeversorganisaties. Zij schreeuwen om steunmaatregelen aangezien de hoge energieprijzen ook veel bedrijven hard treffen. Duitsland kondigde al een groot steunpakket aan, wat bovendien een concurrentieel nadeel betekent voor de Belgische bedrijven. Later deze week zit de regering wellicht ook nog samen met de vakbonden.
Vlaams minister van Economie Jo Brouns (CD&V) kondigde vandaag al aan dat hij een kader heeft uitgewerkt voor steunmaatregelen aan Vlaamse bedrijven. Daarbij is het de bedoeling om de energie-efficiëntie van ondernemingen te verhogen en om een deel van de toegenomen kosten te compenseren. Een concrete invulling is er nog niet, maar daar hoopt hij met de Vlaamse regering zo snel mogelijk werk van te kunnen maken. Het overleg is bezig en gekoppeld aan de begrotingsgesprekken. De maatregelen zouden in ieder geval tijdelijk en doelgericht moeten zijn.
0 件のコメント:
コメントを投稿