Slecht nieuws voor de Belgische schatkist: de overheid moet aan energieleverancier Luminus een groot bedrag aan onterecht geïnde belastingen terugbetalen. Nog erger voor de overheid is dat een andere leverancier, Engie, in een gelijkaardig dossier een nóg groter bedrag wil terugvorderen, namelijk 100 miljoen euro. Al moet de uitspraak in die zaak nog afgewacht worden.
Alles draait rond de zogenoemde "federale heffing" op gas en elektriciteit, een soort belasting, en de manier waarop die in het verleden werd geheven. Meer bepaald tussen 2004 en 2014. De federale heffing werd nog ingesteld onder de regering-Verhofstadt en diende om de werking van de regulator, de Creg, te financieren, en ook om de OCMW's toe te laten allerlei energiemaatregelen te bekostigen.
Gas gebruiken om elektriciteit te maken
Verschillende energieleveranciers trokken naar de rechter om die heffing aan te vechten, in een heel specifiek geval. Namelijk bij de productie van elektriciteit op basis van aardgas, via gasgestookte elektriciteitscentrales: dan hef je eerst een belasting op het aardgas als "grondstof" of brandstof voor je elektriciteit, en daarna nog eens op die elektriciteit zelf.
Drie leveranciers voerden aan dat de Europese regelgeving verbiedt dat je belasting heft op energie die gebruikt wordt om andere energie op te wekken. Ze verwijzen daarbij naar een Europese richtlijn die dateert van 2003, maar die de Belgische staat pas tien jaar later heeft omgezet in wetgeving. Gedurende die tien jaar bleef de onrechtmatige belasting dus van kracht.
Twee keer gelijk
Luminus kreeg in 2017 een eerste keer gelijk van de rechter, maar de Belgische staat ging in beroep. Ze voerde onder meer aan dat de heffing intussen werd doorgerekend aan de consument. Maar de rechter in beroep gaf Luminus deze week opnieuw gelijk. Hij wees er onder meer op dat die "afwenteling" van de belasting op de consument niet bewezen was.
In een eerste reactie zegt Luminus tevreden te zijn met het arrest, "ook al heeft het enige tijd geduurd" (Luminus stapte eind 2014 voor het eerst naar de rechter.) "Wij hopen nu de bedragen zo snel mogelijk terug te vorderen", aldus het bedrijf.
De andere leveranciers die naar de rechter zijn gestapt zijn E.on en Engie. Die eerste bestaat intussen niet meer (in België), de tweede wacht nog op een uitspraak in beroep. In eerste aanleg kreeg Engie ongelijk van de rechter. Wat vreemd is, aangezien Luminus op dezelfde grond wel een positieve uitspraak kreeg.
En Engie straks?
Of de rechter in beroep bij Engie wél in dezelfde lijn zal oordelen als bij Luminus, is nog afwachten. Engie startte zijn rechtszaak ruim twee jaar later dan Luminus, de procedure in beroep loopt nog. Voor de Belgische schatkist is dit geen klein bier: Engie vordert ongeveer 100 miljoen euro aan heffingen terug. Al moet ook nog blijken of een deel van de vordering niet verjaard is.
