In zijn startnota voor een nieuwe Vlaamse coalitie koppelt Bart De Wever (N-VA) maatregelen voor een sterkere Vlaamse identiteit aan gul sociaal beleid. Dat wordt wel minder snel toegankelijk voor buitenlandse nieuwkomers.
‘Er is iets gebeurd op 26 mei.’ Bart De Wever benadrukte maandag nog eens dat het niet business as usual is met de nieuwe Vlaamse bestuursploeg, ook al gaat de huidige Zweedse coalitie van de N-VA, CD&V en Open VLD gewoon door. De Vlaamse informateur zei maar al te goed beseffen dat de nieuwe coalitie er een is van verliezers. Maar ze moet, ook omdat er geen meerderheid is voor een coalitie met Vlaams Belang, een partij die er volgens De Wever ook zelf weinig toe bijdroeg om mee te mogen doen. Hij zei dat het Vlaams Belang zich als een propagandamachine gedroeg, waardoor zijn plek in de oppositie onveranderlijk blijft.
Toch probeerde De Wever op zijn manier de verkiezingsuitslag - met het Vlaams Belang als enige winnaar - te respecteren. Overal in Europa is er succes voor partijen die een strenger migratiebeleid - de autochtone bevolking klaagt over vervreemding in wijken met veel mensen met migratieroots - combineren met linkse sociaal-economische recepten. De Zweedse coalitie worstelde met de perceptie van hardvochtig rechts beleid, dat mensen veel langer wilde laten werken en de jacht wilde openen op zieken. De Wever geeft aan het signaal van de kiezer op 26 mei begrepen te hebben door op beide assen fors in te zetten.
1. Fiscaliteit
- Afschaffing van de woonbonus
- Uitbreiding van de vrijstelling op erfenisbelasting
De Wever wil de woonbonus, het fiscale voordeel voor wie leent voor een woning, afschaffen vanaf 2020. In de plaats komt er een verlaging van de registratierechten, de belasting die u betaalt op de aankoop van onroerend goed. Wie nu een woning koopt, wordt door de Vlaamse overheid ondersteund met de ‘geïntegreerde woonbonus’. Dat belastingvoordeel is er zowel voor wie de eerste keer een woning koopt als voor wie al eerder vastgoed kocht. Voor wie voor zijn enige woning leent, bedraagt het maximale voordeel 944 euro. Voor wie al eigenaar was van een andere woning is dat 608 euro.
Brussel schafte de woonbonus twee jaar geleden al af. In de plaats werd de eerste schijf waarop geen registratiebelasting moet worden betaald, opgetrokken tot 175.000 euro, goed voor een onmiddellijke korting van 21.875 euro. U moet wel minder dan 500.000 euro (inclusief kosten) voor de woning hebben betaald.
Hoe Vlaanderen de registratierechten wil verlagen, is niet duidelijk. De registratierechten in Vlaanderen werden vorig jaar nog maar hervormd.
Hoe Vlaanderen de registratierechten wil verlagen, is niet duidelijk. De registratierechten in Vlaanderen werden vorig jaar nog maar hervormd. Sinds 1 juni 2018 betaalt u voor de aankoop van de enige gezinswoning in Vlaanderen 7 procent verkooprechten, en niet langer 5 of 10 procent naargelang het kadastraal inkomen van de woning (het zogenaamde klein en groot beschrijf). Kost uw woning maximaal 200.000 euro - of 220.000 euro in een aantal kernsteden en gemeenten - dan betaalt u nog minder belastingen. Op de eerste schijf van 80.000 euro worden geen verkooprechten geheven, wat u een korting van 5.600 euro oplevert. Voor een bouwgrond of tweede verblijf betaalt u 10 procent registratierechten.
In de formateursnota wordt ook een hervorming van de erfenisbelasting vooropgesteld. De langstlevende echtgenoten of wettelijk samenwonenden zouden net als de inwonende kinderen tot 18 jaar worden vrijgesteld van erfenisbelasting bij het overlijden van hun partner of ouder. Vandaag geldt al een vrijstelling op de gezinswoning en op de eerste schijf van 50.000 euro voor roerende goederen (cash, auto, kunstcollectie, aandelen,...). Die vrijstelling zou dus worden uitgebreid naar alle onroerende en roerende goederen. Concreet moet de overblijvende partner niet langer 9 tot 27 procent erfenisbelasting betalen op de schijf roerende goederen boven 50.000 euro.
Ter compensatie van die uitbreiding zou de Vlaamse regering wel enkele ‘mechanismen tot fiscale ontwijking’ sluiten. Het gaat over discutabele technieken om de schenk- of erfenisbelasting te vermijden. Voorts is het de bedoeling schenkingen aan te moedigen. Het voordeel om verschillende onroerende goederen aan dezelfde begunstigde te schenken in schijven wordt herbekeken. Mogelijk zou het even voordelig worden om die in één keer te schenken.
Nog op fiscaal vlak is sprake van een vergroening van de verkeersfiscaliteit via de invoering van de nieuwe Europese verbruiks- en emissietest (WLTP) voor voertuigen vanaf 2020. Vervuilende auto’s zouden duurder worden, milieuvriendelijkere auto’s goedkoper. ves/pvm
2. Nieuwkomers en identiteit
- Minder snel toegang tot sociale bescherming
- Controle op buitenlands vermogen voor toegang tot sociale zekerheid
- Inburgering wordt betalend
- Verplichte burgerschapstest
Het opvallendst in de nota is dat nieuwkomers niet meer onmiddellijk toegang krijgen tot de Vlaamse sociale bescherming. Wie naar België komt, moet eerst vijf jaar ononderbroken in Vlaanderen wonen om toegang te krijgen tot ouderenzorg, gehandicaptenbeleid en de zorgverzekering. En nieuwkomers kunnen pas na zes maanden rekenen op kinderbijslag.
De invoering van een ‘getrapte toegang’ tot de sociale zekerheid - eerst bijdragen voor je kan genieten van solidariteit - krijgt in steeds meer Europese landen bijval. Zowel de N-VA als Open VLD gaf voor de verkiezingen aan voorstander te zijn. En het Vlaams Belang formuleerde het als een eis bij de gesprekken met informateur De Wever. De invoering wordt geen sinecure. Onder meer Oostenrijk botste op EU-regels over de vrije toegang tot sociale zekerheid voor elke inwoner - onderdaan of migrant. Het werd teruggefloten voor wat ook de N-VA wil: kinderen die in het buitenland leven maar via hun ouders recht hebben op Vlaamse kinderbijslag krijgen een bijdrage die aangepast is aan de levensstandaard in het land waar ze wonen. Bij een Duits of Frans kind zou de bijdrage dus hoger zijn dan bij een kind dat in Roemenië leeft. De Europese regels eisen in principe gelijke sociale stelsels voor onderdanen en nieuwkomers, met enkele kleine uitzonderingen. De EU staat wel onder toenemende druk van de lidstaten, onder meer Duitsland en Nederland, om korting op sociale rechten voor nieuwkomers toe te staan.
Het voorrangsprincipe voor eigen onderdanen geldt ook voor sociale woningen. Die gaan in de eerste plaats naar mensen met een band met de gemeente of streek. De Wever wil ook een middelentoets invoeren. Dan wordt nagegaan wat iemands vermogen is - ook in het buitenland - alvorens een sociale woning toe te kennen. Dat is opvallend. Het Antwerpse OCMW is voor de invoering van een buitenlandse vermogenscontrole door een privébedrijf onlangs nog teruggefloten door de federale overheid.
De nota is doorwasemd van Vlaamse natie- en identiteitsvorming.
Tegenover hogere drempels voor buitenlanders zet De Wever een ruimhartig sociaal beleid. Er komt extra geld voor de wachtlijsten in de zorg. Er is ook uitgebreid aandacht voor verbeteringen in de sociale huisvesting. Opvallend is wel dat De Wever geen subsidies meer wil geven voor nieuwbouw van sociale woningen aan gemeenten die het vastgelegde percentage van 9 procent hebben bereikt. ‘Het komt neer op een sociale bouwstop in de Vlaamse centrumsteden, terwijl in heel Vlaanderen 160.000 mensen op een wachtlijst staan’, zegt Björn Mallants van de Vereniging van Vlaamse sociale huisvestingsmaatschappijen.
Vlaanderen wil ook de uitbetaling van kinderbijslag in handen nemen. Nu zit die opdracht bij kinderbijslagfondsen, die meestal aanleunen bij de werkgeversorganisaties. Vlaanderen gaat het nieuwe systeem - een gelijk bedrag voor elk kind - elk jaar evalueren. Ten slotte wil De Wever armoede anders meten.
De nota is doorwasemd van Vlaamse natie- en identiteitsvorming. De belangrijkste nieuwigheid is een burgerschapsexamen aan het einde van het verplichte integratietraject. Het is een dada van De Wever. Zelfredzaamheid wordt in Vlaanderen het ordewoord, met verplichting om de taal snel te leren en een job te zoeken. Inburgering wordt ook betalend.
Voorts geldt levensbeschouwelijke neutraliteit - geen hoofddoeken, kruisjes of keppeltjes - in het officieel onderwijs en voor ambtenaren achter het loket. Er komen strengere criteria voor de erkenning van moskeeën, gebaseerd op een studie van de KU Leuven die ontslagnemend minister Liesbeth Homans (N-VA) nog bestelde. Moskeeën die erkend willen worden en dus Vlaamse subsidies krijgen, zullen dan vijf jaar proef moeten lopen. Ze zullen ook moeten aantonen dat ze geen geld vanuit het buitenland krijgen en dat ze extremisten actief weren.
Ook het cultuurbeleid krijgt meer dan ooit een Vlaams laagje. Er komt een nieuw museum voor Vlaamse geschiedenis. Er wordt naar Nederlands voorbeeld werk gemaakt van een Vlaamse canon, ‘een lijst met ankerpunten uit de Vlaamse cultuur en geschiedenis’. Die moeten leerlingen op school en nieuwkomers in de inburgeringscursus leren. Ook de publieke omroep VRT moet beter zijn best doen om bij te dragen aan de Vlaamse identiteit. Nog opvallend is dat er vier nationale parken worden opgericht, ook om ‘Vlaanderen weer te doen schitteren als een parel’. dbe
3. Onderwijs
- Invoering centraal examen
- Afschaffing verplichte sociale mix
- Minder leerlingen met beperkingen in het reguliere onderwijs
Om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren wil De Wever netoverschrijdende examens invoeren. Dat komt neer op de invoering van een centraal examen, een hevig discussiepunt tussen de onderwijskoepels en de overheid. Bijna alle politieke partijen vinden het de enige manier om te verzekeren dat elke leerling een minimum aan basiskennis bereikt, maar de koepels zien dat niet zitten omdat ze het een inbreuk op hun onderwijsvrijheid vinden.
De N-VA en Open VLD zijn voor. CD&V is niet tegen, op voorwaarde dat het niet tot een publieke kwaliteitsranking van scholen leidt. De Wever wil ook het centrale inschrijvingssysteem, ingevoerd door de vorige regering, weer afschaffen. Daardoor ontstaat opnieuw een volledige vrije schoolkeuze, desnoods met kamperen aan de poort.
Het principe van de dubbele contingentering, ingevoerd om een sociale mix in scholen te verzekeren, wordt afgeschaft. Ook het M-decreet, de integratie van leerlingen met een beperking in het gewone onderwijs, gaat op de schop. dbe/bm
4. Jobs en innovatie
- Vier op de vijf Vlamingen aan het werk in 2024
- 120.000 extra jobs
- Supersnel internet 5G
In 2024 moeten vier op de vijf Vlamingen tussen 20 en 64 jaar aan de slag zijn. Met die ambitie wil De Wever de Noord-Europese landen bijbenen. Dat wordt niet evident. ‘De huidige Vlaamse regering krikte de werkzaamheidsgraad op van 71,9 naar 74,6 procent. De volgende ploeg belooft nog eens het dubbele van die inspanning te doen, in economisch moeilijkere tijden’, zegt arbeidsmarkteconoom Stijn Baert.
De ambitie komt neer op 120.000 extra jobs. De Wever legt de klemtoon op innovatie. Vlaanderen moet een voortrekker worden in de data-economie, stelt hij. Een Antwerps proefproject van het onderzoekscentrum Imec om met sensoren data te capteren en zo verkeer en stadsdiensten beter te organiseren, moet uitbreiding krijgen in heel Vlaanderen.
De nota zinspeelt ook op het wegwerken van de werkloosheids- of inactiviteitsval.
Vlaanderen moet wel nog de infrastructuur opzetten voor die nieuwe technologieën. Er moet snel duidelijkheid komen over het supersnelle mobiel internet 5G. Dat is op zijn piek tot 200 keer sneller dan 4G, en cruciaal voor het bedrijfsleven. De uitrol van 5G zit geblokkeerd in het Overlegcomité, waar de federale overheid en de deelstaten bakkeleien over centen.
Nieuwe technologieën steunen is één zaak, werkzoekenden naar jobs rond die technologieën leiden een tweede. De Wever vraagt dat de VDAB samen met lokale besturen en bedrijven activering breder invult. ‘De VDAB richt zijn aandacht nu vooral op werkzoekenden. De dienst zal ook moeten bezig zijn met langdurig inactieven. Ook lokale besturen moeten een tandje bijsteken.’
De nota zinspeelt daarom ook op het wegwerken van de werkloosheids- of inactiviteitsval. De redenering is dat wie gaat werken, effectief loon naar werk moet krijgen. Om dat mogelijk te maken stelt de nota voor sociale voordelen afhankelijk te maken van het inkomen in plaats van van een statuut. ‘Nu verliest een werkloze voordelen als hij gaat werken. Dat ontmoedigt’, zegt Baert. ph
5. Klimaat
- Huidig engagement nakomen, geen nieuwe doelstelling
De Wever wil het klimaatvraagstuk aanpakken met innovaties uit het bedrijfsleven. Nieuwe ambities komen er niet. ‘In plaats van steeds ambitieuzere doelstellingen aan te nemen gaan we het komende decennium voluit voor het effectief realiseren van de aangegane engagementen en het versnellen van innovatie die daartoe de sleutel vormt’, klinkt het. ph
6. Minder overheid
- Overname pensioenfactuur gemeenten
De steden en gemeenten krijgen extra financiële armslag. Vlaanderen neemt de helft van de pensioenfactuur van de ambtenaren over, waardoor de gemeenten meer ruimte krijgen om te investeren. De provincies zouden vanaf 2024 worden afgeschaft. De Wever wil onder meer ook een kleiner Vlaams Parlement. pbl
7. Wat er niet in staat...
- Kilometerheffing
- Betonstop
- Statiegeld
De nota maakt geen melding van de invoering van een kilometerheffing. De N-VA was daar jaren voorstander van, maar minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) liet de taks in de aanloop naar de verkiezingen plots vallen door de grote weerstand bij de bevolking.
Een ander gevoelig item is de betonstop, een pakket maatregelen om de Vlaamse ruimtelijke rommel aan te pakken. De betonstop was door hevige politieke discussie al over de verkiezingen getild, maar wordt nu afgevoerd. De Wever wil niet van bovenaf opleggen waar niet meer kan worden gebouwd. Hij kiest voor een bouwshift, met stimuli om wonen en werken in kernen te concentreren.
Er is ook geen sprake van de invoering van statiegeld op plastic flessen en blik. De Wever stelt dat de strijd tegen zwerfvuil wordt opgedreven door erop toe te zien dat de verpakkingssector zijn engagementen ook daadwerkelijk nakomt.
In de nota is ook geen spoor van De Lijn. Er is de belofte van extra investeringen in openbaar vervoer. De Lijn staat nochtans voor een momentumshift. In 2020 wordt beslist of De Lijn sleutelspeler blijft in het Vlaams openbaar vervoer of er veel meer privé-initiatief wordt toegelaten. Daar spreekt De Wever zich niet over uit.
Er wordt evenmin gesproken over een Vlaams begrotingsevenwicht. De Wever laat alleen verstaan dat moet worden bespaard. dbe
0 件のコメント:
コメントを投稿