AnalyseEnergiecrisis
Net nu de gasprijzen zo hoog liggen, kondigt het oliekartel OPEC+ ook een forse verlaging van de olieproductie aan. Dat is slecht nieuws voor uw portefeuille, maar ook voor onze positie op het wereldtoneel. ‘De economische macht van Poetin is groter dan we dachten.’
Een gijzeling van het Westen, zo wordt het gedeeltelijk dichtdraaien van de oliekraan genoemd. Woensdag verkondigde de OPEC+, de samenwerking tussen onder meer Saudi-Arabië en Rusland, dat het de olieproductie met twee miljoen vaten per dag gaat terugschroeven. Net nu Europa en de Verenigde Staten in zwaar weer zitten door de economische sancties tegen Rusland.
Economisch gezien wil het oliekartel anticiperen op een mogelijke recessie. In de VS en Europa is de inflatie erg hoog door de forse gas- en elektriciteitsprijzen. Ook in China sputtert de economie door de coronacrisis. De vrees is dat de wereldeconomie zodanig gaat slabakken dat de mondiale vraag naar olie plots daalt. In dit geval zou de olieprijs kelderen. Door het aanbod terug te schroeven, wil de OPEC+ zo’n crash voorkomen.
Toch is het vooral ook een geopolitieke beslissing. De verminderde productie zal de prijs voor een vat ruwe olie onvermijdelijk de hoogte in drijven, en dat op amper vijf weken voor de Amerikaanse midterm-verkiezingen, waarbij de Democraten van president Joe Biden hun meerderheid in het Huis van Afgevaardigden dreigen kwijt te spelen. Hoge prijzen aan de pomp kunnen de Democraten definitief de das omdoen.
Nochtans werken de Verenigde Staten en Saudi-Arabië al zeventig jaar samen. Hun samenwerking laat zich het best samenvatten in een simpele wisselwerking: zolang de Saudi’s in voldoende olie voorzien, zorgen de Amerikanen voor hun veiligheid in het Midden-Oosten. Maar het historische bondgenootschap staat al een tijdje onder druk.
Dikke middelvinger
In juli reisde Biden nog persoonlijk af naar Jeddah om de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman te ontmoeten, in de hoop dat die de olieproductie zou opdrijven. Met dat bezoek zette Biden zijn reputatie op het spel. De kroonprins zat in 2018 namelijk achter de moord op de kritische journalist Jamal Khashoggi in Istanbul. Ondanks zijn smeekbede keerde Biden van een kale reis terug. Een beloofde verhoging van 100.000 vaten per dag werd kort nadien weer teruggedraaid.
En hop, nu gaan er plots nog twee miljoen vaten extra vanaf. “Dit is een dikke middelvinger naar de VS en het Westen”, zegt Mathieu Blondeel, specialist energiepolitiek aan de Britse Warwick Business School. “Het is onder meer wraak voor het feit dat de Verenigde Staten sinds maart een miljoen vaten olie per dag op de wereldmarkt loslaten. Die vaten komen uit hun strategische reserve en zorgen ervoor dat de prijzen worden gedrukt. Een interventie die de OPEC+ al langer stoort.”
Voor de Saudische kroonprins is de reactie ook een manier om zich te herpositioneren in het geopolitieke landschap. In plaats van enkel samen te werken met de VS zoekt hij meer en meer toenadering tot de Russische president Poetin. De beslissing van woensdag lijkt de goede band tussen beide leiders te bezegelen.
Prijsplafond
Ook voor de Europese Unie is dit een flinke tegenvaller. Sinds het begin van de invasie in Oekraïne kondigde de EU al verschillende sancties af tegen het regime van Poetin. Die reageerde door de gaskraan naar de EU beetje bij beetje dicht te draaien. Nu gebruikt hij via de OPEC+ ook de olie-aanvoer als geopolitiek wapen.
De timing is veelzeggend. De aankondiging van het oliekartel kwam er op dezelfde dag als het akkoord van de Europese lidstaten over het achtste sanctiepakket tegen Rusland, met onder meer de invoering van een prijsplafond op Russische olie. Ook de export en import naar Rusland worden nog verder aan banden gelegd.
Of we Poetin hebben onderschat? “Zijn economische macht is alleszins groter dan we dachten”, zegt Blondeel. “Dat zagen we eigenlijk al kort na de invasie in Oekraïne, toen landen als China en India zich afzijdig hielden. Ook landen als Brazilië en Mexico hebben zich nooit gehouden aan het westerse sanctieregime tegen Rusland.”
Dat olieproducerende landen zoals Saudi-Arabië afstand nemen van het Westen, hoeft trouwens ook niet te verwonderen. Met de energietransitie en de Europese Green Deal zit het grootste groeipotentieel duidelijk niet meer in onze regionen. Eerder in de opkomende economieën en in Oost-Azië.
Duurdere vliegreis
En nu? Dat onze olie duurder zal worden, staat buiten kijf. Voorlopig valt de stijging wel nog mee: een vat ruwe brentolie kostte donderdag iets minder dan 94 dollar per vat. Daarmee zijn we nog ver verwijderd van de piek in juni, toen een vat rond de 120 dollar kostte. Het nadeel is wel dat olie in dollars wordt betaald, terwijl de euro op dit moment erg zwak staat tegenover de dollar. Op die manier wordt het toch weer wat duurder.
De impact op lange termijn valt moeilijk te voorspellen. Toch kunnen we maar beter hopen dat de prijzen niet al te fors omhoogschieten. Wereldwijd is olie nog altijd een van de belangrijkste energiebronnen. Een prijscrisis zou onder meer grote gevolgen hebben voor ons transport, met duurdere vliegreizen en duurder vrachtverkeer, maar bijvoorbeeld ook voor de petrochemie.
“Het is niet dat we plots zonder olie vallen. Maar de economische gevolgen zouden zich heel snel kunnen vertalen in politieke instabiliteit”, denkt Blondeel.
0 件のコメント:
コメントを投稿