InterviewGert Peersman (UGent)
Er is veel te doen om de spaarrente: banken houden deze laag, terwijl ze met uw geld zelf wel hogere rentes krijgen bij de Europese Centrale Bank. De federale regering wil ingrijpen, maar weet nog niet hoe. ‘De regering kan fundamenteel iets doen door meer spelers op markt toe te laten’, stelt econoom Gert Peersman (UGent).
De spaarrente is nu een regeringskwestie. Wat verwacht u hiervan?
“Het is niet zo evident om als regering de rente te bepalen voor spaarboekjes. Vooral omdat situatie verschilt van bank tot bank: je kunt ze niet allemaal over dezelfde kam scheren. Een wettelijke minimale spaarrente vaststellen is een vrij drastische ingreep.”
Minister van Economie Pierre-Yves Dermagne (PS) lanceerde een wetsontwerp waardoor consumenten de concurrentie tussen banken kunnen aanwakkeren. Ze kunnen dan van bank veranderen zonder het voordeel op hun hypotheek te verliezen. Ziet u mensen snel van bank wisselen?
“Nee, en dat is nu juist de reden waarom banken erin slagen om rente zo laag te houden. Klanten ondernemen zo snel actie en veranderen niet gemakkelijk. Grote banken beschutten elkaar nu door niet zelf agressiever hoge rentes aan te bieden. Het loont niet de moeite om van de ene naar de ander te lopen. De overheid kan daar fundamenteel iets aan doen door meer spelers op de markt toe te laten.”
“Bij een aantal grootbanken krijg je momenteel meer rente als je een tweede, nieuwe rekening opent. Dit is laakbaar. Daar zijn kosten aan verbonden, en klanten steken er tijd in om zo’n rekening te openen. Maar als banken de rente verlagen, doen ze dat ook meteen op die rekening. Dit legt een grote last op de consument.”
Bent u zelf fan van het spaarboekje?
“Nee (lacht). Ik hoor wel dat sommige economen geld op spaarboekjes zetten. Iedereen moet dat voor zichzelf weten en bedenken: wat is mijn horizon, moeten er binnenkort grote uitgaven gedaan worden? Als je een langetermijnvisie hebt mag je best wat meer risico nemen, zoals aandelen kopen.”
Dat is voor veel mensen een grote stap. De bank voelt dan veiliger.
“Als je niet veel risico wilt nemen, kun je overheidspapieren gaan kopen. Dat is veiliger dan spaarboekjes. De overheid kan niet failliet gaan, tenzij je Griekse overheidspapieren koopt. Deze optie is nu onbekend bij het grote publiek omdat banken dit niet aanmoedigen. En ten tweede omdat je op deze obligaties een voorheffing moet betalen. Spaarboekjes zijn daarvan vrijgesteld, die hebben daar een voordeel.”
“De regering moedigt mensen nu ook aan om geld op het spaarboekje te zetten door deze fiscale vrijstelling aan te bieden die je niet krijgt als je een obligatie of ander spaarproduct koopt. Een machtig wapen voor banken om hun rente laag te houden. Bovendien zorgt dit er ook voor dat mensen abnormaal veel geld op spaarboekjes zetten: er staat een overaanbod van spaargeld van gezinnen op banken. Natuurlijk adviseren banken klanten om hun geld op het spaarboekje te laten staan, ze maken winst daardoor. Het is hun goed recht, maar ze maken er ook een beetje misbruik van. En stilzwijgend zijn alle banken elkaar aan het helpen. Als dat fiscale voordeel van spaarboekjes afgeschaft wordt, zullen we wel een verschuiving zien.”
Lees ook
Paul De Grauwe: ‘Winstbonanza van 10 miljard euro, maar in plaats van spaarrente te verhogen, lanceren banken desinformatiecampagne’
Van 0 euro tot 72 euro voor een zichtrekening en spaarrente tot 1,5%: zo haal je het meeste uit jouw bank
Wat kan de overheid wél doen?
“Meer spelers op markt toelaten dus, zodat er zo veel mogelijk competitie is. Ook is het goed om mensen bewust te maken van de lage spaarrentes. Dat het in de media komt is niet slecht omdat mensen nu gaan nadenken: zijn er geen alternatieven om méér te krijgen?
“Een andere piste is dat de overheid de concurrentie aanwakkert door zelf korte-termijnoverheidsdeposito’s uit te geven, zodat mensen hun geld verschuiven van spaarboekjes naar die deposito’s. Daarmee kunnen ze het overheidstekort financieren, maar ook het geld op haar beurt parkeren bij de Europese Centrale Bank en daar rente voor krijgen, net zoals banken dat doen. Op deze manier gaan mensen een hoger rendement krijgen.”
Wat verwacht u op politiek gebied?
“Politiek gaat ook vaak om perceptie creëren, we weten nog niet wat eruit komt. De overheid kan een wettelijke minimumrente opleggen. Ik vind het een goede zaak dat ze nu de Nationale Bank vragen wat daar de gevolgen van zijn.”
Is er meer financiële educatie nodig, zodat klanten wat minder een lijdend voorwerp van banken zijn?
“Het is belangrijk dat er voldoende financiële geletterdheid is. Wat niet uitsluit dat je ook algemene theorieën moet leren: dat je weet dat als de economie in recessie gaat, dit gevolgen heeft voor spaargeld. Dat in goede jaren de beurs omhoog gaat. Die algemene economische bagage is belangrijk. Het kan geen kwaad mocht er meer economie in de basisopleiding zitten.”
0 件のコメント:
コメントを投稿