De bazooka van 50 miljard euro waarmee de regering bedrijven wil helpen de coronacrisis te overbruggen mist zijn doel. Voor veel bedrijven is de looptijd van twaalf maanden voor een krediet te kort, waardoor banken weigerachtig staan tegenover kmo’s.
De Belgische bedrijven krijgen door de coronacrisis minder gemakkelijk toegang tot kredieten bij de banken, en dat geldt voor alle sectoren. In januari zei 5 procent van de bedrijven nog dat ze de kredietvoorwaarden als belemmerend ervaren. In april was dat iets meer dan verdrievoudigd, naar 16 procent. Dat blijkt uit de kwartaalenquête van de Nationale Bank.
Tegelijk ligt dat percentage nog altijd aanzienlijk lager dan na de financiële crisis van 2008: toen ging het om bijna 50 procent. De kredietvoorwaarden zijn vooral strenger geworden voor bedrijven in de verwerkende nijverheid. In die sector heeft nu 14 procent van de bedrijven het over belemmerende kredietvoorwaarden, tegenover 2 procent in januari.
In de sector van de diensten aan bedrijven gaat het om een stijging van 8 naar 19 procent. Alle categorieën van ondernemingsgrootte zeggen te maken te krijgen met strengere voorwaarden. In bedrijven met 500 en meer werknemers is dat het meest toegenomen, met 12 procentpunten, naar 14 procent. In kleine en middelgrote ondernemingen schommelt dat rond 16 procent.
Het probleem is de looptijd. Aanvankelijk werd gedacht dat een jaar voldoende was om de crisis te overleven, maar het wordt hoe langer hoe duidelijker dat voornamelijk kmo’s langer nodig hebben om financieel te herstellen. Het overbruggingskrediet met staatswaarborg kan niet worden verlengd na een jaar. Dat brengt ondernemers in moeilijkheden, maar plaatst ook bankiers voor een dilemma.
De kans dat een bedrijf binnen een jaar de financiële put heeft kunnen dichten, en daar bovenop genoeg heeft verdiend om het krediet terug te betalen, is miniem. Daardoor is het coronakrediet met staatswaarborg voor veel klanten niet de meest geschikte lening. Banken die om die reden andere, vaak goedkopere kredieten aanbieden, stappen zo in een riskante concurrentierace.
Persoonlijk borg
De boekenwinkel Atlas & Zanzibar mag weer open, maar daarmee is 2020 niet gered, zegt Van Os. De zaak draait op 30 procent van de normale omzet, en de kosten lopen gewoon door. ‘Verre reizen zijn niet voor meteen. Ik verwacht weinig beterschap tot het tweede kwartaal van volgend jaar. We moeten dus twaalf maanden kunnen overleven.’
Zelfs als we deze zomer weer kunnen opegaan, zal dat met veel restricties zijn, waardoor we nooit dezelfde omzet als andere jaren kunnen halen.
Daarvoor vroeg Van Os een overbruggingskrediet met staatswaarborg van 50.000 euro aan bij de bank. ‘Dat kon ik krijgen op twee voorwaarden: ik moet het bedrag na een jaar in één keer terugbetalen, en ik moet persoonlijk borg staan. Men vraagt dus aan ondernemers een omzetverlies eventjes in één jaar goed te maken, en daarbovenop hebben en houden te riskeren op basis van factoren die we zelf niet in de hand hebben, zoals een volgende uitbraak of tweede lockdown.’
Van Os is pas sinds 2018 eigenaar van de 27 jaar oude winkel. ‘Na de overname hebben we geïnvesteerd in verbouwingen en een webshop, waardoor onze cashpositie laag was. Met het hoogseizoen in het vooruitzicht was dat een berekend risico. Toen ik het bedrijf overnam, zat het 35.000 euro in het rood. Ik heb er veel tijd en geld in geïnvesteerd, intussen staat de balans op 18.000 euro winst. Dat werk dreigt nu verloren te gaan.’
Het andere luik van de steunmaatregelen van de regering gaat om betalingsuitstel van zes maanden. Toen een campinguitbater bij zijn bank een beroep wilde doen op een coronakrediet kreeg hij te horen dat hij daarvoor eerst die zes maanden uitstel van betaling moet aanvragen. ‘Maar zo’n stopzetting kost me 9.000 euro extra aan intresten, terwijl ik nog geen oplossing voor mijn liquiditeitsproblemen heb. Op een kaslijn van 50.000 euro met een looptijd van 12 maanden zou ik maar 1.000 euro intresten moeten betalen, maar mijn bank zegt dus dat het een niet kan zonder het ander.’
‘Volgens deze regeling moet je eerst de dure maatregel gebruiken, voor je toegang krijgt tot de goedkope maatregel. Die logica dient in mijn ogen niet om kmo’s te helpen, maar om de banken rijk te maken.’
Ondanks veel frustraties en geduld dat danig op de proef werd gesteld heeft Elise Vanaudenhove, de CEO van de schoenenketen Bristol, begrip voor de banken. Enkele weken geleden omschreef ze haar onderhandelingen om overbruggingskredieten in De Tijd als ‘een processie van Echternach’. ‘We zitten nu in de laatste fase van de kredietaanvraag bij drie banken, maar het heeft erg lang geduurd. Boven op ons liquiditeitsplan vroegen ze veel extra documenten, wilden ze eerst weten hoe de aandeelhouders ertegenover stonden.’
Voor Bristol is de looptijd van twaalf maanden haalbaar, zegt Vanaudenhove, maar een put van acht weken bijbenen in één jaar is voor veel bedrijven niet realistisch. ‘De eerste weken dat onze Belgische winkels open zijn, leverden 20 procent meer op dan verwacht. Dat is een meevaller. Maar voor hetzelfde geld zaten we met acute liquiditeitsproblemen. Wie kan voorspellen wat het effect op één jaar is? Dat maakt die staatswaarborg een vergiftigd geschenk.’
Volgens Vanaudenhove kwam de beslissing van de overheid te snel. ‘Op dat moment was zelfs nog niet duidelijk hoelang de lockdown zou duren. Zelfs nu zijn er sectoren die geen perspectief hebben, zoals de horeca. No way dat die in een jaar weer gezond is.’
Seizoensgebonden
Dat gebrek aan perspectief is een probleem, beaamt de uitbaatster van een hotel aan de kust. Ook zij kreeg geen overbruggingskrediet zonder eerst betalingsuitstel te vragen. ‘Bij zo’n kapitaalopschorting van zes maanden loopt de rente, die vrij hoog is, wel door. Dat zou betekenen dat we 19.000 euro moeten betalen om uiteindelijk een kapitaal van 40.000 euro te kunnen uitstellen. Zo worden we verplicht veel kosten te maken voor iets dat we eigenlijk niet willen. We voelen ons met de rug tegen de muur gezet.’
Ook voor haar is een looptijd van twaalf maanden te weinig. ‘Als horecazaak aan de kust zijn we erg seizoensgebonden. Wat we verloren in april en mei zijn we voor altijd kwijt. En zelfs als we deze zomer weer kunnen opengaan, zal dat met veel restricties zijn, waardoor we nooit dezelfde omzet als andere jaren kunnen halen.’
Dat gebrek aan perspectief is een probleem, beaamt de uitbaatster van een hotel aan de kust. Ook zij kreeg de boodschap van een bank dat een overbruggingskrediet niet kon zonder eerst betalingsuitstel te vragen. ‘Bij zo’n kapitaalsopschorting van zes maanden loopt de rente, die vrij hoog is, wel door. Dat zou betekenen dat we 19.000 euro moeten betalen om uiteindelijk een kapitaal van 40.000 euro te kunnen uitstellen. Een herfinanciering met een interessantere rente konden we om ‘administratieve redenen’ niet krijgen. Meer uitleg was er niet. Zo worden we verplicht om veel kosten te maken voor iets dat we eigenlijk niet willen. We voelen ons als bedrijf met de rug tegen de muur gezet en totaal niet geholpen.’
Ook voor haar is een looptijd van twaalf maanden te weinig. ‘Als horecazaak aan de kust zijn we erg seizoensgebonden. Wat we verloren in april en mei zijn we voor altijd kwijt. En zelfs als we deze zomer weer open kunnen gaan, zal dat met veel restricties zijn, waardoor we nooit dezelfde omzet als andere jaren kunnen halen.’
0 件のコメント:
コメントを投稿