De Belgische farmaveteraan Jean Stéphenne, de voorzitter van de Duitse vaccinontwikkelaar CureVac, beleefde de wereldwijde rollercoaster die corona in gang zette vanaf dag één. ‘Ik geloof niet in levenslange bescherming.’
Van alle Belgische vaccinexperts met internationale faam heeft de 71-jarige Jean Stéphenne veruit de meeste dienstjaren. Hij speelde een sleutelrol in de uitbouw van de vaccindivisie van het Britse GlaxoSmithKline in het Waals-Brabantse Rixensart, waar nu duizenden mensen werken.
Sinds hij er in 2012 als CEO afzwaaide - met een dankwoord van Bill Gates op zijn afscheidsfeest - rustte Stéphenne allerminst op zijn lauweren. In Wallonië is hij investeerder en voorzitter bij tal van biotechbedrijven. In april gooide hij zich als voorzitter van het Duitse CureVac mee in de race naar een coronavaccin.
Omdat Stéphenne door zijn leeftijd tot een risicogroep behoort en vlak voor de lockdown nog van een operatie herstelde, is hij extra voorzichtig. ‘Als ik mijn kleinkinderen zie, dragen we een mondmasker en spreken we zo veel mogelijk buiten af’, zegt hij. ‘Ik winkel één keer om de twee weken en werk vooral via videomeetings. Naar restaurants of musea ga ik niet. (lacht) Ik loop nu eenmaal een groter risico, al zegt de Amerikaanse president Donald Trump dat je geen schrik moet hebben van Covid-19.’
Wat vond u van die uitspraak?
Jean Stéphenne: ‘Een grote vergissing. Hij heeft gemakkelijk praten. Hij geniet de beste zorgen en kreeg een cocktail van medicijnen, waaronder zelfs enkele experimentele behandelingen.’
U neemt uw voorzorgen, maar blijft zeer actief. Is dit de drukste periode van uw carrière?
Stéphenne: ‘Toch niet. Bij GSK werkte ik zeven dagen per week, 14 tot 15 uur per dag. Nu werk ik drie tot vier dagen per week. Ik heb ook geen uitvoerende rol bij CureVac, maar zet er mee de strategie uit.’
In die strategie staat mRNA-technologie centraal, een discipline die in opmars is in de medische wereld onder meer voor de ontwikkeling van kankerbehandelingen en vaccins. In het geval van het coronavaccin wordt mRNA (messenger-RNA), een stukje erfelijk materiaal, ingespoten. Dat geeft cellen instructies om een bepaald eiwit aan te maken dat kenmerkend is voor het virus. Het lichaam ziet het eiwit als een indringer, gaat de strijd aan en wapent zich op die manier voor een volgende, echte virusaanval.
De drie bedrijven die vooroplopen met een mRNA-vaccin, CureVac, Biontech en Moderna, hebben een beursnotering op de Amerikaanse technologiebeurs Nasdaq. Hun gezamenlijke beurswaarde bedraagt zowat 60 miljard dollar.
Er zullen voldoende vaccins zijn om volgend jaar elke Europeaan te vaccineren. Maar iedereen moet dat dan ook willen.
Sinds de beursgang van CureVac op Nasdaq in augustus gaat het hard. De koers is bijna verviervoudigd. De beurswaarde bedraagt al zo’n 9 miljard euro. Hoe kijkt u daarnaar?
Stéphenne: ‘Als ik de vergelijking met grote farmabedrijven maak, vind ik dat moeilijk te begrijpen. Maar dat is de beurs zeker?’
Pardon? U moet de eerste topman zijn die de beurskoers van zijn bedrijf als overdreven bestempelt.
Stéphenne: ‘Natuurlijk is mRNA-technologie veelbelovend. GSK investeerde in juli nog 150 miljoen euro om met ons samen te werken aan een reeks vaccins tegen infectieziekten. Dat wil iets zeggen. Maar in mijn ogen kleeft een excessieve waardering op mRNA-bedrijven, al is die van CureVac redelijker dan die van de andere. De technologie zal zeker iets opbrengen, maar er zijn risico’s aan verbonden.’
Hoever staat uw vaccin al?
Stéphenne: ‘We maken eind deze maand de resultaten bekend van de fase 1-studie en zijn net begonnen met een fase 2-studie in Peru en Panama. 690 mensen nemen aan die studie deel, onder wie ouderen. We kijken naar de immuunreactie: de hoeveelheid neutraliserende antistoffen en de cellulaire immuniteit, het geheugen dat nodig is om het immuunsysteem meteen te activeren als opnieuw virusindringers opduiken. In november beginnen we met onze grootschalige fase 3-testen op tienduizenden mensen. Daarvoor kijken we naar vrijwilligers in België, Duitsland en vooral Zuid-Amerika, omdat het virus daar vijf tot tien keer meer verspreid is dan hier.’
Inmiddels lopen al een tijd fase 3-studies van andere kandidaat-vaccins. Komt u straks niet te laat?
Stéphenne: ‘We lopen drie tot vier maanden achter, maar ik ben niet bang. De vraag is enorm. Er zal ruimte genoeg zijn voor veel spelers. Een goed vaccin moet beschermen tegen infectie, transmissie en zware ziekte. En niemand weet nu al welke technologie de beste zal zijn. Dat is ook de reden waarom Europa en Verenigde Staten op meerdere paarden wedden en aankoopakkoorden sluiten met meerdere bedrijven. De vaccintechnologie van het duo Sanofi/GSK is het bekendst en leverde al andere vaccins op. Dat wordt misschien beschouwd als de zekerste gok. Omdat mRNA-technologie nog geen enkel geregistreerd vaccin opleverde, nemen de autoriteiten meer voorzorgen. Wij denken in de komende weken een deal met Europa (de aankoop van 225 miljoen dosissen, en een optie voor 100 miljoen extra, red.) af te kloppen ’
Wanneer zal het CureVac-vaccin beschikbaar zijn?
Stéphenne: ‘In het tweede kwartaal van 2021. In juni schatte ik onze slaagkansen op 80 procent. Nu op 90 procent omdat ik de testresultaten bij apen en hamsters heb gezien. Die data publiceren we over twee weken, maar ik kan al vertellen dat ze de goeie richting uitgaan.’
Bent u al begonnen met de productie en de aanleg van vaccinvoorraden, zoals veel van uw concurrenten?
Stéphenne: ‘We beginnen in november. Ik reken op een capaciteit van 200 tot 300 miljoen dosissen in 2021 en het dubbele in 2022. Dat gebeurt niet op één plaats, maar in een Europees netwerk van locaties en partners.’
Een groot deel van uw vaccin wordt gefinancierd met publiek geld. Zo levert een deal met de Europese Commissie straks een paar honderd miljoen op. Maar het is CureVac dat straks van de winsten profiteert. Vindt u dat correct?
Stéphenne: ‘Via zogenaamde ‘advance purchase agreements’ neemt Europa een deel van het productierisico. Dat is ook nodig omdat het snel moet gaan en we stocks aanleggen van een product dat misschien nooit op de markt komt. Daar staat wel het engagement tegenover dat wij onze vaccins ter beschikking stellen voor een redelijke prijs en ze ook deels zullen aanbieden aan minder ontwikkelde landen.’
Wat is een redelijke prijs? Een die CureVac break-even doet uitkomen of één die winst toelaat?
Stéphenne: ‘Het bedrijf heeft jaren geïnvesteerd in zijn mRNA-technologie, met geld van onder anderen aandeelhouder Dietmar Hopp (een miljardair, bekend van de softwarereus SAP en eigenaar van de voetbalclub Hoffenheim, red.) en Bill Gates. Je moet daar op een of andere manier rekening mee houden om tot een redelijke prijs te komen. De Commissie spreekt over vaccinprijzen van 5 à 15 euro per dosis. Dat is een ruime vork, maar veel hangt af van de technologie. Met mRNA kom je eerder aan de bovenkant van die vork uit.’
Onderhandelt CureVac ook over een deal met de Verenigde Staten?
Stéphenne: ‘Nee. We zullen geen coronavaccins verkopen in de VS. Om twee redenen: de complexiteit van de regelgeving daar en het feit dat er al veel vaccinproducenten zijn.’
Tot slot: wanneer zullen alle Belgen en Europeanen gevaccineerd zijn?
Stéphenne: ‘Ik denk dat we toch moeten wachten tot eind 2021, begin 2022. Vanaf het tweede kwartaal komen veel vaccins op de markt, maar dat betekent niet dat we onze mondmaskers meteen allemaal mogen afzetten. Er zullen voldoende vaccins zijn om volgend jaar elke Europeaan te vaccineren. Maar iedereen moet dat dan ook willen. We weten dat bij de bevolking tegenstand tegen vaccins leeft. In België valt dat nog mee, maar in Frankrijk ligt dat anders.’
Bent u er klaar voor om - als risicopersoon - nog een jaar in isolatie te leven?
Stéphenne: ‘Ik hoop toch op de lijst te staan van prioritaire groepen die snel een vaccin krijgen.’
Het eerste vaccin zal waarschijnlijk dat van AstraZeneca-Oxford zijn. Bent u als CureVac-voorzitter bereid u met de concurrentie te laten injecteren?
Stéphenne: ‘Ik zal de studiegegevens bekijken en dan beslissen. Destijds heeft GSK ook die technologie bekeken, en we waren niet overtuigd. Ik ben niet zeker dat dat vaccin voldoende sterke immuniteit zal teweegbrengen om je voor lange termijn te beschermen. Met onze technologie zal dat wel kunnen, al geloof ik ook niet in levenslange bescherming. Maar ook dat kan niemand op dit moment voorspellen.’
Jean Stéphenne
Is sinds april voorzitter van CureVac. Het Duitse biotechbedrijf heeft een beurswaarde van 9 miljard dollar op Nasdaq. Met zijn mRNA-technologie werkt het aan vaccins (Covid- 19, RSV, gele koorts, malaria...), kankermedicijnen en behandelingen tegen long- en leverziekten.
Stond 20 jaar aan het hoofd van GSK in het Waalse Rixensart, met 7.000 werknemers hét expertisecentrum van de groep.
Is een belangrijke trekker van de Waalse biotech. Hij investeerde in Bone Therapeutics, Iteos Therapeutics en OncoDNA.
Wordt beschouwd als de peetvader van het Waalse marshallplan.
Was eerder topman van de Waalse werkgeversfederatie, en bestuurder bij onder meer BNP Paribas Fortis, Besix en GBL.
0 件のコメント:
コメントを投稿