✦OpinieJonathan Hendrickx
Jonathan Hendrickx is postdoctoraal onderzoeker aan de Vrije Universiteit Brussel en schreef het boek Media en journalistiek in Vlaanderen (ASP Editions).
Vlaams Belang heeft als eerste Belgische politieke partij een eigen app. Het is een volgende etappe in het succesvolle parcours van de extreemrechtse zweeppartij om traditionele media te omzeilen en burgers direct te bereiken. Maar de app wordt aangeboden en vormgegeven als een nieuwsplatform, wat een gevaarlijk precedent schept.
Vlaams Belang geeft andere partijen al langer het nakijken qua innovatieve communicatie. Tussen maart en november 2019 spendeerde het VB bijna 1,3 miljoen euro aan gerichte Facebook-advertenties, meer dan alle andere partijen samen. Die aanpak loont: na forse winst in de verkiezingen van 2019 is de partij volgens elke opeenvolgende peiling de grootste in Vlaanderen. Inmiddels heeft de N-VA Vlaams Belang voorbijgestoken qua Facebook-uitgaven, maar ze blijven volgens het collectief AdLens de respectievelijk eerste en derde grootste spenders per 1000 inwoners van alle Europese politieke partijen.
Daarnaast is Vlaams Belang bijzonder actief op andere platformen, zoals WhatsApp, Telegram en TikTok. Op YouTube zijn er eigen praatprogramma’s onder de noemer VBTV. Kamerlid Dries Van Langenhove heeft met kiesdries.be zijn eigen mediaplatform.
Ironisch
Die diversificatie aan platformen is een bewuste keuze om zonder tussenschakels burgers te kunnen bereiken. Maar ze is ook nodig, want Facebook is voorbijgestreefd als het walhalla van de vrije meningsuiting. Het platform verwijderde al pagina’s en groepen van binnen- en buitenlandse politieke partijen en (nieuws)organisaties, al dan niet tijdelijk. Dat sterkt Vlaams Belang en zijn voorzitter Tom Van Grieken in hun discours over vermeende ‘censuur’, zowel door mainstream- als sociale media.
Met name (inter)nationale rechts(-conservatiev)e politici poneren geregeld dat mainstreammedia ‘links’ en dus bevoordeeld zijn, maar ook dat sociale media hen ‘censureren’ – denk bijvoorbeeld aan het verwijderde Twitteraccount van ex-president Trump. Dat ze die boodschap geregeld in diezelfde mainstreammedia verkondigen, is minstens een tikje ironisch. Zo stelde Van Grieken zijn app voor in een uitzending van VTM Nieuws.
Dat een politieke partij een app uitbrengt, mag op zich niet verbazen. Zowel linkse als rechtse partijen willen duurzame community’s uitbouwen en gebruiken daarvoor logischerwijs ook digitale middelen. Elke partij heeft een communicatiedienst die eigen platformen en kanalen vult, inclusief websites met partijvriendelijke ‘nieuwsartikels’. Vlaams Belang gaat echter, opnieuw, een stap verder door zijn app in de categorie Nieuws & Magazines te plaatsen. Het is geen foutje: Tom Van Grieken mobiliseert zijn achterban om de app te downloaden en ‘ongefilterd politiek incorrect nieuws’ te lezen, onder de veelzeggende noemer ‘Breek de censuur’. Ook de app van de Nederlandse zusterpartij Forum voor Democratie staat met dezelfde categorie in de Appstore.
Kwaliteitslabel van nieuws
Het motief is helder: de Vlaams Belang-app gelijkschakelen met die van gevestigde nieuwsmedia. Het is een zoveelste lijnrechte aanval op ‘de media’, die de partij zowel verguist als bespeelt, maar ook op de taak en verantwoordelijkheid van de vierde macht om de andere drie te controleren – en dus bij uitbreiding ook op ons democratische systeem. Vlaams Belang wil uit het vaatje van nieuwswantrouwen tappen, en wakkert het zo alleen maar aan. Nochtans blijkt uit onderzoek dat een ruime meerderheid van de Vlamingen, inclusief die met een rechtse politieke oriëntatie, het nieuws wél nog vertrouwt.
Een reden om op de lauweren te rusten is dat allerminst. In tijden van desinformatie en groeiende polarisering moeten we meer dan ooit politieke boodschappen van onafhankelijke journalistiek blijven onderscheiden en het kwaliteitslabel van nieuws onderstrepen. Niemand beweert overigens dat die journalistiek altijd uitblinkt – gedegen kritiek op de vierde macht is welkom en nodig – noch dat er een eenduidige definitie van nieuws bestaat. Maar laat één ding duidelijk zijn: zolang de artikels in de ‘nieuwsapp’ van Vlaams Belang of op de website van om het even welke andere politieke partij niet worden geschreven volgens de Code van de Raad voor de Journalistiek, gaat het om onversneden propaganda. En moeten ze als dusdanig worden bestempeld en behandeld.
0 件のコメント:
コメントを投稿