Nu de Europese Commissie niet in beroep gaat in het Arco-dossier, is voor de regering een hindernis om tot een oplossing te komen uit de weg geruimd. Maar het is de vraag of er ooit een oplossing komt.
Ruim een decennium nadat de staatsgarantie voor de 780.000 Arco-coöperanten werd uitgedokterd, hebben die coöperanten nog altijd geen euro teruggezien van hun inleg van 1,5 miljard euro. Intussen moeten daar ook een pak intresten worden bijgeteld. Hun geld raakte geblokkeerd en verdampte door de implosie van Dexia in 2011. Een overzicht van de stand van het dossier.
1. Wat was de Arco-staatsgarantie ook alweer?
In de herfst van 2008, in volle bankencrisis, schoven de overheden en de Dexia-aandeelhouders de financiële reus 6 miljard euro vers kapitaal toe. De Dexia-grootaandeelhouder Arco, de financiële tak van het ACW (nu Beweging.net), legde 350 miljoen euro op tafel. Ook andere banken, zoals Fortis, en de verzekeraar Ethias moesten gered worden. Als onderdeel van de politieke deals stemde de regering in met een staatswaarborg voor de particuliere aandeelhouders van Arco. Met die garantie beloofde de regering hen te vergoeden als ze riskeerden hun spaargeld kwijt te spelen.
De twee Arco-actiegroepen Geld Terug van Arco en Arcoparia's gaan een fusie aan. Samen groeperen ze duizenden gedupeerde Arco-coöperanten. Zo'n 5.000 van hen hebben zich aangesloten bij de rechtszaak van de belangenverenigingen voor de rechtbank van eerste aanleg in Brussel.
Ook Deminor, dat de groep Arcopar Actieteam bijstaat, heeft een rechtszaak lopen voor de Brusselse ondernemingsrechtbank. Daarbij sloten zich meer dan 2.000 coöperanten aan.
De garantie moest echter pas eind 2011 geactiveerd worden, toen Dexia een tweede keer wankelde en kapseisde. Arco had zijn lot te sterk verbonden aan Dexia en torste te veel schulden. Het overleefde de klap niet: de meeste Arco-vennootschappen gingen in vereffening. Het geld uit de verkoop van activa volstond niet om de put te dempen.
2. Waarom werd de garantie dan niet uitbetaald?
Enkele aandeelhouders van Dexia vonden dat ze onheus behandeld werden omdat de Arco-coöperanten wel uitzicht hadden op een vergoeding en zij niet. Ze stapten naar de Raad van State om de waarborg aan te vechten. Dat gebeurde al in 2011, maar het duurde tot eind 2016 voor er duidelijkheid kwam. De Raad van State schoof de hete aardappel door naar het Grondwettelijk Hof dat op zijn beurt het Europees Hof van Justitie aansprak.
Het Hof oordeelde dat de staatsgarantie neerkwam op verboden staatssteun. Daarbij kwam dat de Europese Commissie in 2014 brandhout maakte van de waarborg, Arco een boete wegens illegale staatssteun oplegde en België verbood een uitbetaling te doen onder de garantie.
3. Was de kous daarmee af?
Neen. Er is al van onder de regering-Di Rupo sprake van een plan B voor de coöperanten, een oplossing om tot een vergoeding te komen buiten de staatsgarantie om. Daarbij is sprake van 600 miljoen euro, of 40 procent van de inleg, die moet worden opgehoest door verschillende partijen.
Dat plan B stootte voortdurend op hindernissen, onder meer van de Europese Commissie die teruggreep naar haar verbod uit 2014. In België strandde het dossier omdat CD&V eiste dat het gekoppeld werd met de tot nu toe mislukte beursgang van Belfius. De bank is als opvolger van Dexia op meerdere vlakken betrokken bij de Arco-saga.
Ook juridisch werd het dossier steeds complexer. Zo vocht België het besluit van de Commissie uit 2014 aan voor het Gerecht van de Europese Unie.
4. Wat was het resultaat van die demarche?
Waar België tot dan toe op Europees vlak altijd bakzeil had gehaald in het Arco-dossier, kon het in december toch een eerste overwinning boeken. Het Gerecht van de Europese Unie floot de Europese Commissie verrassend terug, door te oordelen dat ze in 2014 veel te streng optrad. De rechter vond zelfs dat ze haar bevoegdheden overschreden had. Daardoor werd het verbod ontzenuwd en was een belangrijke hinderpaal voor een plan B uit de weg geruimd.
Maar de Commissie kon nog in voorziening (een soort cassatieberoep) gaan tegen het arrest. Gisteren, op de valreep, raakte bekend dat Europa daarvan afziet. Dat is verrassend omdat de Commissie toch fors werd aangepakt in december en sommige specialisten het arrest een precedentswaarde toedichten.
5. Wat zijn de gevolgen?
De weg voor een nieuwe Arco-regeling ligt nu zeker niet helemaal open, maar een belangrijke hindernis, het Europese verbod, is van tafel. ‘Dat is goed nieuws voor de coöperanten. Er bestaat nu op Europees vlak geen obstakel meer voor een compensatie’, zegt Erik Bomans van Deminor, dat namens een groep coöperanten rechtszaken voert. Bij een voorziening van de Commissie kon het weer enkele jaren duren voor er duidelijkheid kwam en dan zouden sommige politici zich daarachter kunnen verschuilen om niet te werken aan een regeling. Dat kan nu niet meer.
Het arrest van het Europees Hof dat de staatsgarantie illegaal verklaarde blijft wel overeind. Experts zeggen dat de Commissie nu één argument kwijt is, maar ze kan nog andere inroepen. Zoals het argument dat een Arco-vergoeding indirecte staatssteun is voor Belfius, dat bij een uitbetaling van een hypotheek verlost wordt. Nog belangrijker is de vaststelling dat de Dexia-aandeelhouders nog steeds opnieuw in het verweer kunnen komen. Want ondanks het juridische imbroglio rond het dossier sprak nog steeds geen enkele instantie zich uit over de vraag of een Arco-betaling een schending van het gelijkheidsbeginsel inhoudt.
6. Zal de regering nu in actie komen?
Dat is maar de vraag. Van de afgeslankte regering-Michel wil alleen CD&V – veel coöperanten horen tot de achterban van de partij – absoluut een oplossing. De N-VA en Open VLD lieten al herhaaldelijk verstaan dat de Arco-kwestie beter begraven wordt. Het is ook de vraag welke bewegingsruimte de regering in lopende zaken nog heeft. In elk geval is ze opnieuw aan zet nu Europa zich gewonnen geeft. Maar veel politieke reacties vielen er dinsdag niet op te tekenen. Op het kabinet van premier Charles Michel, die het Arco-dossier naar zich toetrok, viel enkel te horen dat de regering nu een extra element heeft in de gesprekken met Europa.
Weinigen verwachten dat er nog een politiek initiatief genomen wordt voor de verkiezingen van mei. En daarna is het afwachten of CD&V mee aan zet komt en opnieuw haar nek zal durven uitsteken voor Arco. Vijf jaar geleden werd op haar vraag al een oplossing ingeschreven in het regeerakkoord, maar die bleef dode letter. Dat kan CD&V electoraal zuur opbreken.
7. Is alle hoop verdwenen?
Niet helemaal. Deminor heeft een rechtszaak lopen rond Arco, maar daar worden pas in 2021 pleidooien gehouden. Ook advocaat Geert Lenssens procedeert, namens de belangengroepen Geld Terug van Arco en Arcoparia’s. Er is nog geen pleitdatum bepaald. Juridisch kan er dus nog iets uit de bus komen, al stuurt Belfius aan op een verjaring en zal de bank zich zonder twijfel fel blijven verweren. De top van Belfius lijkt hoe dan ook niet happig op een omvangrijke Arco-regeling.
Toch is een schikking met Belfius volgens Deminor de meest aangewezen optie om uit het kluwen te geraken. Volgens Lenssens onderzoeken de belangengroepen de juridische aansprakelijkheid van de Commissie, die met haar van tafel geveegd verbod een regeling al die tijd mee in de weg stond. De verenigingen klagen ook opnieuw het gebrek aan politieke moed en de woordbreuk van de regering aan. Ze kondigen nieuwe, harde acties aan.
0 件のコメント:
コメントを投稿