Alle ogen staan maandagmorgen CD&V gericht: zegt het partijbureau 'ja' tegen het voorbereidend werk van het duo Dewael-Laruelle of krijgt 'Vivaldi' de doodsteek? De uitweg die Bart De Wever (N-VA) aanbiedt, botst direct op PS en Ecolo.
‘Doet-ie-het of doet-ie-het niet’? CD&V-voorzitter Joachim Coens is dé man op wie maandag alle blikken gericht zijn als koninklijk opdrachthouders Patrick Dewael en Sabine Laruelle ten paleize trekken om het staatshoofd te briefen over de federale formatie. Voor de liberalen, de groenen en de PS is het min of meer een uitgemaakte zaak: zij staan klaar om de regering in lopende zaken van Sophie Wilmès uit te breiden tot een noodregering mét een meerderheid om een begroting te maken. Dewael heeft daarvoor een beperkte kadernota opgemaakt rond meerdere thema's waaronder ook de ethische dossiers en een aanloop naar staatshervorming. Ziet CD&V daar iets in, dan komt de nota op tafel en kan er overgegaan worden tot de aanstelling van een preformateur. Maar de opdrachthouders wachten daarvoor nog op het groen licht van CD&V. En dus het partijbureau van maandagmorgen.
'Het ACV is al aan het mobiliseren om voor Vivaldi te stemmen.'
De voorbije dagen bleek dat ze wachtten op Godot. Minister Pieter De Crem zette op Radio 1 nog eens de hakken in het zand. En vicepremier Koen Geens dreef de prijs zelfs nog wat op door een agenda en een kalender te eisen voor een nieuwe staatshervorming. Dat laatste zou eventueel gelezen kunnen worden als het begin van een bocht om de N-VA los te laten, maar dat strookt niet met de signalen die meerdere toppers ‘on’ en ‘off the record’ uitsturen.
Opmerkelijk is wel dat CD&V dit weekend een online bevraging uitstuurde waarin ze haar leden vraagt wat hun voorkeur is: meewerken aan Vivaldi, blijven vasthouden aan een Vlaamse meerderheid en desnoods in oppositie gaan of nieuwe verkiezingen. Het is niet duidelijk op welk resultaat de partijtop precies rekent. Op een definitieve afstraffing van een regering zonder Vlaamse meerderheid? Of op een argument om toch het landsbelang te laten primeren. Een eerste indicatie dat het verdict duidelijk naar 'voet bij stuk houden' zal neigen, vormde een bevraging van de CD&V-burgemeesters door Het Laatste Nieuws in januari. 70 procent pleitte toen voor een regering mét N-VA. Maar sindsdien is er wel iets veranderd: gewezen koninklijk opdrachthouder Koen Geens heeft paars-geel doodverklaard. En CD&V staat wel degelijk onder grote druk om de impasse te doorbreken, niet in het minst vanuit haar linkervleugel. 'Het ACV is al aan het mobiliseren om voor Vivaldi te stemmen', aldus een CD&V-bron. En ook de Boerenbond zou vinden dat het nu welletjes is geweest.
'Tijd voor een andere orde'
Omdat de CD&V niet meer weet hoe het verder moet als Vivaldi -zoals verwacht- wordt afgewezen en hoe nieuwe verkiezingen dan te vermijden zijn, gooide N-VA-voorzitter Bart De Wever zondagmiddag bij VTM een reddingsboei uit. ‘Als de CD&V-basis bevestigt dat zelfrespect voor hen belangrijk is, dan is dat een feit. En dan kunnen we misschien eindelijk naar een andere orde overgaan vanaf volgende week. Met en ander initiatief. Er zijn deelstaten die functioneren en besturen. Misschien moeten zij nu gewoon de verantwoordelijkheid krijgen.’
Wat De Wever voorstelt, komt in principe neer op een afspiegelingsregering. Dat is iets waar oud-premier Yves Leterme al een tijdje voor pleit en waarover zelfs Elio Di Rupo ooit -na de verkiezingen van 2010- een ballonnetje opliet.
De Wever: ‘In Wallonië is er een regering die Wallonië goed vindt, in Vlaanderen één die wij goed vinden. Die twee hebben de verantwoordelijkheid om confederaal de winkel te beheren. Het is onvermijdelijk. Je kan zeggen dat de democratie niet telt en dat de grootste partij in een gemeenschap niet telt. Maar zo kan je niet verder gaan. Je moet naar een nieuwe deal. Zo schrijft Koen Geens het ook in zijn opiniestuk: wij hebben geen slechtere politici dan de buurlanden, het moet zijn dat er iets in de architectuur niet klopt. Wel, dan moet je de tent verbouwen.’
'Dialoog van gemeenschap tot gemeenschap'
Kris Peeters (CD&V) voerde in 2009 een dialoog van gemeenschap tot gemeenschap. Het enige resultaat was de exit van N-VA uit de Vlaamse regering.
Het pleidooi van De Wever stoot uiteraard op een paar belemmeringen die het op het eerste gezicht weinig kans op succes geven. Ten eerste: breng je de taalgemeenschappen rond de tafel of de gewestregeringen? In het eerste geval moeten N-VA, CD&V, Open VLD, PS, MR en Ecolo verenigd worden. In het tweede geval komen daar vanuit Brussel ook Groen, sp.a en Défi bij. Beide pistes zijn heikel, aangezien zowel PS, Ecolo als Défi niet met N-VA willen besturen. En aangezien De Wever voor de verkiezingen zelf deze woorden sprak: 'Geen regering met Ecolo en Elio'.
Ten tweede: er zijn slechte ervaringen. Om de regering van Yves Leterme te redden en de communautaire impasse van toen te deblokkeren, probeerde toenmalig minister-president Kris Peeters in 2009 een ‘dialoog van gemeenschap tot gemeenschap’ op poten te zetten. Dat leverde slechts één resultaat op: de exit van N-VA uit de Vlaamse regering.
Bovendien hint De Wever op een structurele oplossing met de deelstaten. Op confederalisme dus. Dat komt neer op een institutionele ommeslag, waarvoor er hoegenaamd geen meerderheid is. Dat gaf De Wever zelf al meermaals toe. Als CD&V echt het been stijf houdt, dan zou er mogelijk wel iets kunnen veranderen. Dan zou er eventueel wel een communautaire agenda richting 2024 kunnen afgesproken worden. Maar dan moet dat om een gebetonneerd akkoord gaan en het is sterk de vraag of met name de Franstalige partijen daarin mee willen.
Dan toch een 'Vlaams front'?
Maar het is de vraag of De Wever voorlopig zo ver wil springen. Hij lijkt vooral te azen op een herstel van de alliantie tussen de partijen van de Vlaamse regering: N-VA, CD&V én vooral Open VLD, waarmee de relaties compleet verzuurd zijn. Als dat zogenaamde Vlaamse front er alsnog komt, heeft de PS geen andere keuze dan opnieuw aan tafel te komen. En De Wever denkt dat de positie van Open VLD eind deze maand kan beginnen schuiven als Egbert Lachaert -de man die samen met Vincent Van Quickenborne en Alexander De Croo oppositie voerde tegen de paars-groene poging van Paul Magnette (PS)- de voorzittersrace wint. Anderzijds wordt nu al opnieuw opgemerkt binnen de liberale partij dat De Wever bij de vorming van de Vlaamse regering de kans had om een Vlaams front te vragen en dat niet deed.
PS en Ecolo zeggen 'non'
In elk geval krijgt De Wever al direct de deur tegen het gezicht vanwege de Brusselse PS en Ecolo. 'Dat De Wever zegt dat een federale regering moet vertrekken vanuit Vlaanderen en Wallonië, is een zoveelste provocatie. Hij negeert het bestaan van Brussel. En Brussel negeren is ook België negeren', aldus federaal PS-fractieleider Ahmed Laaouej en Ecolo-voorzitter Rajae Maouane bij Belga.
'Het is tijd voor een andere orde vanaf volgende week. Met en ander initiatief. Er zijn deelstaten die functioneren. Misschien moeten zij nu gewoon de verantwoordelijkheid krijgen.’
Wat de koning maandag uit zijn hoed tovert, is nu de grote vraag. Als na paars-geel nu ook een noodregering van socialisten, liberalen, groenen en CD&V mislukt, dan blijven er niet veel alternatieven meer over, behalve nieuwe verkiezingen uitroepen. Maar met het coronavirus in de lucht waarvan echt niemand weet hoe hard dat de komende weken kan toeslaan, is dat nog meer Russische roulette geworden. CD&V’ers en socialisten met enige zin voor geschiedenis, zullen de voorbije dagen vermoedelijk wel eens aan de dioxinecrisis gedacht hebben. Die maakte in 1999 een einde aan de heerschappij van Jean-Luc Dehaene (CVP) en luidden de geboorte van … paars-groen in. Bovendien steken de geruchten over interne peilingen weer de kop op en zou de PS het daarin niet zo geweldig doen.
‘De partijbureaus van maandag zijn cruciaal’, zei Bart De Wever verder aan VTM Nieuws. ‘Ofwel komt er een Vivaldi-versnelling. Dan is het spel gespeeld en is Vlaanderen er aan voor de moeite. Of dat gebeurt niet. Dan is mijn suggestie aan de koning om naar de deelstaten te kijken. En misschien zelfs structureel.’ Nieuwe verkiezingen hebben volgens De Wever weinig zin. ‘Kijk maar naar wat in Spanje en Israël gebeurt: het lost niks op.’
Het zou sterk zijn mocht de koning direct op de piste van De Wever inpikken. Er zijn nogal altijd enkele partijen die niet aan zet zijn gekomen. Los van Vlaams Belang en PVDA -waartegen te veel veto's bestaan- zijn dat Groen en Ecolo. Finaal kan de opdracht van Dewael en Laruelle ook gewoon worden verlengd.
0 件のコメント:
コメントを投稿