Het Duitse Grondwettelijk Hof oordeelt dat het stimulusprogramma van de Europese Centrale Bank geen illegale monetaire financiering is, maar geeft de centrale bank drie maanden om de 'redelijkheid' ervan aan te tonen.
De financiële markten reageerden even nerveus op het salomonsoordeel van het Duitse Grondwettelijk Hof, dat uiteindelijk besliste dat het 'geen schending ziet van het verbod op monetaire financiering van de begroting van lidstaten'.
Het hof vraagt de Duitse overheid wel de Europese Centrale Bank (ECB) te verplichten tot het aantonen van de 'proportionaliteit' van het opkoopprogramma van staatsobligaties en zo na te gaan of de economische gevolgen in verhouding staan tot de monetaire doelstellingen. Lees: heeft de ECB voldoende nagedacht over de gevolgen van haar beslissing, zoals het effect op de spaarders? Zonder die informatie kan het Hof niet beslissen of de ECB binnen haar mandaat is gebleven.
De ECB krijgt drie maanden om het programma te verantwoorden, anders mag de Duitse centrale bank niet langer deelnemen aan het opkoopprogramma. Europese aandelen, de euro en staatspapier van landen als Italië stonden onder druk na de bekendmaking van de beslissing.
Het Grondwettelijk Hof moest zich uitspreken over een klacht van Duitse economen, politici en professoren. Zij stellen dat het stimulusprogramma van de ECB onwettig is. Het zogenaamde 'QE-programma', waarmee de ECB sinds 2015 voor duizenden miljarden euro's staatsobligaties van eurolanden opkocht, zou neerkomen op illegale monetaire financiering, ofwel het financieren van overheidsschulden door de centrale bank.
In 2017 twijfelde het hof er al aan of het stimulusprogramma compatibel was met het verbod op monetaire financiering. Het verwees de zaak door naar het Europees Hof van Justitie, dat in 2018 de vraag verwierp om via een tussentijds arrest de bevoegdheid van de ECB te beperken. Volgens het Europees Hof was het programma wettig.
Dit is een big bang die zowel positief als negatief kan worden geïnterpreteerd.
De lat voor het verwerpen van de beslissing van het Europees Hof lag daarop hoog voor zijn Duitse tegenvoeter. Volgens de Duitse grondwet kan een rechtbank een Europese beslissing alleen negeren als die 'arbitrair en zwaar onredelijk' is. Waarnemers wijzen er niettemin op dat het Duitse rechters het Europees Hof wel degelijk ondermijnen met hun beslissing.
Big bang
Volgens ING-econoom Carsten Brzeski komt de beslissing neer op een 'big bang', waarbij een positieve en een negatieve lezing mogelijk is. 'Een optimistische interpretatie is dat dit veel blaffen en weinig bijten is, en dat alles oké is zolang de ECB kan aantonen dat ze heeft nagedacht over de economische gevolgen van zijn beslissingen. Een pessimistische interpretatie is dat geen enkele ECB-analyse de Duitse rechters zal overtuigen, wat het einde van QE kan betekenen.'
Volgens hem is het voor de ECB niet eenvoudig om de proportionaliteit van haar acties aan te tonen als het alternatief - een wereld waarin geen QE had plaatsgevonden - niet zichtbaar is. Guntram Wolff van de denktank Bruegel vindt het 'verbazingwekkend' dat het Duitse Hof claimt dat de ECB de economische beleidsconsequenties van haar daden niet beoordeelt.
Coronacrisis
De uitspraak van het Duitse Hof heeft geen betrekking op het nieuwe Pandemic Emergency Purchase Program (PEPP) dat gelanceerd werd om de coronacrisis te bestrijden. Dat opkoopprogramma is goed voor 750 miljard euro. Volgens gewezen ECB-directielid Vitor Constancio bestaat wel het gevaar dat snel nieuwe rechtszaken volgen tegen het PEPP.
0 件のコメント:
コメントを投稿