Als een ‘klimaatintendant’ dient om de verschillende visies, partijen en regeringen te overstijgen, lijkt die doelstelling nu al mislukt. Alleen al het idee verdeelt meer dan het verenigt. Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) sluit voorlopig de deur. De reden? Hoe groot ook het verstand van zo’n onafhankelijke intendant mag wezen, het is finaal aan de politiek om ‘zelf maatregelen te durven nemen’.
Is de aanstelling van een klimaatintendant dé oplossing om het klimaatdebat te depolitiseren en om te zetten in concrete maatregelen? De politiek is het er niet over eens, blijkt uit de reacties ...
Is de aanstelling van een klimaatintendant dé oplossing om het klimaatdebat te depolitiseren en om te zetten in concrete maatregelen? De politiek is het er niet over eens, blijkt uit de reacties van de voorbije dagen. De nieuwe Vlaamse minister van Omgeving, Koen Van den Heuvel (CD&V), is het idee genegen en sprak zondag over ‘een mogelijke piste’. Ook Open VLD ziet een neutrale bemiddelaar helemaal zitten. In De zevende dag noemde voorzitster Gwendolyn Rutten de benoeming een ‘goed voorstel’ dat het bekijken waard is.
Maar diezelfde dag klonken al tegenstemmen. Vlaams Parlementslid en voormalig klimaatminister Bruno Tobback (SP.A) toonde zich sceptisch, net als Van den Heuvels partijgenoot Kris Peeters. ‘Waarvoor dienen die ministers dan?’, vroeg hij zich af in Wakker op zondag op de regionale zender ATV.
Ook Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA), die aanvankelijk had verklaard open te staan voor het idee, ziet uiteindelijk geen heil in het (snel) benoemen van zo’n intendant. ‘Wat mijn partij betreft, is een benoeming niet aan de orde, we zien de noodzaak niet’, zei hij in De ochtend op Radio 1. Volgens Bourgeois doet de Vlaamse regering ‘nu al enorme inspanningen, zonder intendant.’
‘Steek het in een werkgroep’
Wat zou een klimaatintendant dan kunnen of moeten doen? Belangrijk: de functie bestaat niet ‘krachtens de wet’, als de regering een of meerdere experts aanstelt of benoemt in een bepaald dossier kan ze de inhoudelijke opdracht in principe zélf invullen. Doorgaans wordt een intendant beschouwd als een verzoener of bemiddelaar, die op het einde van de rit een tekst (samen)schrijft waar alle partijen achter staan – zoals het Toekomstverbond in Antwerpen. Voor het werk van Oosterweel-intendant Alexander D’Hooghe is veel lof, maar het staat dus niet in de sterren geschreven dat zijn klimaat-alter-ego een even groot succes kan boeken. Cynici zeggen dat het aanstellen van een intendant een moderne vorm van het vermaledijde encommissioneren is: ‘Steek het in een werkgroep of commissie en je bent er voor even van af.’
De voorstanders van een klimaatintendant zijn onder anderen de klimaatspijbelaars van Youth for Climate, socioloog Luc Huyse, De Standaard-columnist Guy Tegenbos, schrijver David Van Reybrouck en activist Manu Claeys van de Antwerpse actiegroep StRaten-Generaal. Het was Claeys die het voorstel zaterdagavond in Nachtwacht op Canvas opnieuw op de kaart zette, een maand na zijn opiniestuk met Luc Huyse in De Standaard. ‘Met de oude, beproefde scenario’s van politieke besluitvorming lukt het niet meer’, redeneert hij. ‘Het debat over de Antwerpse Oosterweelverbinding heeft aangetoond dat het anders kán.’
‘Een klimaatintendant zou politiek, wetenschap en samenleving zinvol rond de tafel kunnen brengen’, menen Tegenbos en Van Reybrouck. ‘Maar dan moeten politici beseffen hoezeer dat ook in hun voordeel is. Zolang ze denken dat er niets aan de hand is en zij al bij al “goed bezig zijn”, helpt zo’n intendant geen moer.’
‘Interessant maar eenzijdig’
Alvast Geert Bourgeois vindt dat de volledige Vlaamse regering zélf al goed werk levert in de strijd tegen de klimaatopwarming en waarschuwt voor de verambtelijking van dossiers waarin uiteindelijk de politiek knopen moet doorhakken. ‘Uiteraard is expertise van wetenschappers welkom, maar laat ons de principes van onze parlementaire democratie overeind houden. Het is de regering die verantwoordelijk is voor het beleid, en die verantwoording moet afleggen aan het parlement en de kiezers.’
Ook politiek filosoof Stefan Rummers (KU Leuven) is die mening toegedaan. Hij noemt het voorstel om een klimaatintendant te benoemen ‘interessant maar te eenzijdig’. ‘De aanpak miskent het politieke karakter van de keuzes die we in het klimaatbeleid moeten maken én de democratische rol van ons parlementaire systeem.’ Hij waarschuwt voor een ‘burgertechnocratie’ als ‘klimaatwerkbanken’ (de volgende stap in het voorstel van Huyse en Claeys, red.) de beslissingen zouden nemen.
‘Belediging voor intendant’
Manu Claeys is niet te spreken over de weerstand. ‘Hij of zij vervangt de ministers niet, maar versterkt net hun slagkracht’, pleit hij. ‘Dat men suggereert dat zo’n intendant buiten de politiek zou zitten, is betreurenswaardig en bovendien een belediging voor het werk van de Antwerpse intendant (Alexander D’Hooghe, red.), die door de overheid is aangesteld en met overheidsgeld is betaald.’
‘Het Antwerpse Toekomstverbond dat we in maart 2017 sloten als gevolg van het werk van de intendant ís de politieke lijn. Of heeft minister Peeters misschien gemist dat aan de tafel van de persconferentie daarover niet minder dan vier ministers zaten, naast minister-president Geert Bourgeois, de Antwerpse burgemeester Bart De Wever (N-VA) en zijn schepen van Mobiliteit Koen Kennis (ook N-VA)?’
Dan maar een expertenpanel?
Stel dat de politiek toch bereid is om een vacature uit te schrijven - voor het einde van deze legislatuur - dan lijkt het een absolute voorwaarde dat de vier Klimaatministers samen op zoek gaan naar één intendant. Wie dat dan moet worden, is een ander paar mouwen. Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck? KUL-professor Ronnie Belmans (ceo van EnergyVille) of BBL-boegbeeld Mathias Bienstman, die samen zijn uitgenodigd op de Klimaatcongresdag van Open VLD binnen twee weken? In het klimaatdebat hebben de verschillende wetenschappers die zich al uitgesproken hebben, voor- en tegenstanders in de politiek. Mogelijk brengt alleen een buitenlandse expert, of een Belgische expert die in het buitenland werkt, soelaas.
Een ‘expertenpanel’ is zo mogelijk nog interessanter, meent het kabinet-Van den Heuvel. ‘De minister heeft altijd gezegd dat een intendant een mogelijke piste is, maar er zijn er ook andere. Belangrijk is dat de politiek uiteindelijk verantwoordelijk blijft, maar dat er een manier wordt gevonden om samen met de wetenschap en de burgers de nodige stappen te zetten’, aldus woordvoerder Gerrit Budts. ‘De minister wil nu de piste van een expertenpanel onderzoeken.’
Dat Bourgeois de Vlaamse inspanningen looft maar ook spreekt over ‘een tandje bijsteken’, is voor Van den Heuvel een bevestiging dat de minister-president helemaal achter het beleid staat. ‘We hebben een ambitieus plan en we zijn blij dat er een draagvlak is om er nog méér vaart achter te steken.’
0 件のコメント:
コメントを投稿