Als Pirre Wuytack volgend jaar de fakkel doorgeeft als CEO van steenbakker Vandersanden uit Bilzen staat hij 40 jaar op de loonlijst, waarvan 32 jaar als CEO. 'Wij tellen niet in jaren, maar in generaties.'
De ideale schoonzoon. Zo mag Jean-Pierre 'Pirre' Wuytack (65) gerust worden genoemd. Constant Vandersanden is dan wel de founding father van het succesverhaal uit Bilzen, schoonzoon Wuytack bouwde Vandersanden uit tot de grootste familiale gevelsteenbakker van Europa. Hij verveertigvoudigde de omzet tot 200 miljoen euro en zette de bakens uit voor een wereld zonder de klassieke baksteen.
Wuytack, een ingenieur, werkte nog niet zo lang bij de BBL toen zijn schoonvader hem in 1981 vroeg voor het bedrijf te komen werken. ‘Ik ben toen stiekem op de microfiches van de bank gaan kijken naar de balans. Die zag er zeer gezond uit’.
De coronacrisis? In de jaren 80 heeft de crisis vier jaar geduurd. Toen was het veel erger.
Dat bleek geen overbodige luxe. Nog geen halfjaar later zat Wuytack in de grootste naoorlogse bouwcrisis. Midden de jaren 80 ging de helft van de steenbakkers overkop . ‘De coronacrisis? Door de lockdown daalde onze omzet dit jaar in de maand april met 35 procent, in juni was er al een volledig herstel. In de jaren 80 heeft de crisis vier jaar geduurd. Toen was het veel erger.’
Profiel Vandersanden
Omzet: 200 miljoen euro.
Nettowinst: 14 miljoen euro.
Dividendpolitiek: 10 procent.
Aantal werknemers: 715.
Aantal fabrieken: 11 in België, Nederland en Duitsland.
Belangrijkste concurrenten in België: Wienerberger, Nelissen en Van de Moortel.
Belangrijkste afzetmarkten: marktleider voor gevelstenen in België, marktleider voor straatstenen in Nederland.
Totale productiecapaciteit: 585 miljoen stenen per jaar.
De roots van Vandersanden gaan terug tot kort na de Eerste Wereldoorlog. De overheid moedigde het oprichten van steenbakkerijen aan om de heropbouw van het land mogelijk te maken. De schoonbroers Jaak Vandersanden en Alfons Nelissen begonnen in 1921 samen de steenbakkerij Nelissen-Haesen. In 1924 week Vandersanden wegens 'uiteenlopende zakenbelangen’ uit naar Spouwen, waar de steenbakkerij zich nog altijd bevindt.
Na de Tweede Wereldoorlog trad de tweede generatie aan. Constant, de jongste, kocht zijn broers en zussen uit. Zelf kreeg hij acht kinderen, van wie zeven dochters. Geen van hen nam de operationele leiding in handen. Drie schoonzonen, onder wie Wuytack, namen de leiding over.
Nooit verlies
Onder Wuytack maakte het bedrijf niet één jaar verlies. Toch was het niet altijd even makkelijk. Founding father Constant Vandersanden liet zijn bedrijf pas op zijn 84ste los. Constant was ‘voorzichtig en weloverwogen’, Pirre stond voor ‘dynamisch en impulsief’. Op latere leeftijd kreeg Vandersanden het moeilijker met de expansiedrang van zijn schoonzoon. ‘Het feit dat het goed gaat in het bedrijf, is geen garantie dat je goed staat in de relatie’, zegt Wuytack.
Goedkoop kopen is altijd een goede koop. En duur kopen, zelfs als het goed gaat, blijft duur.
Zijn schoonfamilie had het moeilijk met zijn grote sprong voorwaarts in Nederland, met de overname van de fabrieken in Hedikhuizen (2007) en Spijk (2009). Nederland beleefde van 2010 tot 2014 een grote bouwcrisis. Gelukkig bleef de Belgische markt overeind. Vandaag groeit en bloeit Vandersanden in Nederland. Het is er marktleider voor straatstenen. ‘Ik heb toen één ding geleerd: goedkoop kopen is altijd een goede koop. En duur kopen, zelfs als het goed gaat, blijft duur.'
Slinkende markt
Door kleinere woningen, minder open bebouwingen en meer appartementen is de vraag naar gevelstenen in België in tien jaar met 35 procent gedaald. Toch blijft Vandersanden groeien. Het bedrijf biedt 250 producten aan, waarvan geen enkel in het goedkope segment. Voor de gevelstenen heeft Vandersanden (40%) een grotere aandeel op de Belgische markt dan Wienerberger (30%).
Grotere, niet-familiale groepen moeten fabrieken sluiten waarin jarenlang niet is geïnvesteerd. Wij blijven investeren. Zo winnen we marktaandeel.
Het wondermiddel? ‘De juiste mensen samenbrengen en blijven investeren in kwaliteit, esthetiek en steeds meer duurzaamheid’, zegt Wuytack. ‘Grotere, niet-familiale groepen moeten fabrieken sluiten waarin jarenlang niet is geïnvesteerd. Wij blijven investeren in onze elf steenfabrieken. Dit jaar 40 miljoen euro. Zo winnen we marktaandeel.’
Investeren in een steenbakkerij vraagt wel durf. De sector van de steenbakkerijen is zeer kapitaalintensief. Pas na 25 jaar heb je je geld terugverdiend.
Waterafstotend
Tussen 2017 en 2021 investeerde Vandersanden 35 miljoen euro in vier fabrieken om de stenen waterstotend te maken. ‘Door de soepel verwerkbare mortels die de voorbije jaren werden ingevoerd krijgt 80 procent van de gevels een grauwe kleur. Ze vergipsen permanent. De enige oplossing is ze waterafstotend maken. Nu weldra de laatste fabriek is aangepast, kunnen we volop campagne voeren voor langdurig mooie gevels. Wat brengt ons dat op? Niks, maar het is nodig om te blijven bestaan.’
Wuytack maakt zich sterk dat de duurzaamheid van de productie het verschil zal maken in deze sector, die op dat vlak een slechte reputatie heeft. Vandersanden werkt sinds 2011 aan een ambitieus langetermijnplan voor duurzaamheid (zie kader). Eerst gaat de gevelsteen op dieet, vervolgens, ten laatste tegen 2050, wordt de productie volledig CO2-neutraal. Is die termijn niet heel lang voor een kmo? ‘Bij Vandersanden denken we niet in jaren, maar in generaties. De klassieke keramiek steen zal zijn tijd hebben gehad. Wij zullen overleven. Onze gevelsteen gaat met zijn tijd mee.’
Generatiewissel
De volgende generatiewissel wordt goed voorbereid. Op korte termijn komt er een opvolger voor Wuytack en Guy Wauters (64), de twee schoonbroers die al ruim een kwarteeuw aan de top van het bedrijf staan. Het zit er niet meteen in dat het iemand van de familie wordt. In het achtkoppig directiecomité zetelen maar twee leden van de familie. Slechts twee van de 21 kleinkinderen van Constant Vandersanden werken in het bedrijf.
De waarden en de langetermijnfilosofie van het familiebedrijf zijn in 2016 ingebakken in het familiecharter, waarvoor ze een Family Business Award kreeg. In de raad van bestuur zitten vooral schoonbroers. Aandelen kunnen alleen in de bloedlijn Vandersanden worden verkocht. ‘Het management, inclusief ikzelf, kan niet worden beloond met aandelen.’
De familiale harmonie wordt gekoesterd. Sinds 1979 gaat de hele familie, drie generaties samen, om de twee jaar een week skiën. ‘Dit jaar waren we met 58. Het is uniek, zo leuk en zo verbindend. En omdat ik verjaar op 20 december trakteer ik op de bus altijd meteen op champagne.’
Van grote vervuiler naar CO2-neutraal
Klassieke steenbakkerijen zijn grote vervuilers. Hoewel Vandersanden al een hele weg afgelegd heeft, stoot het nog altijd 60.000 ton CO2 uit in België en 90.000 ton in Nederland. Dat is een grote bekommernis voor het bedrijf.
Vandersanden begint daarom een pilootproject voor de productie van CO2-negatieve stenen. Dat zijn stenen die tijdens de productie CO2 opnemen. De stenen worden gemaakt op basis van carbinox, een recyclageproduct uit de staalnijverheid. Het carbinoxslib wordt gedroogd, geperst en gehard door de opname van CO2. De pilootfabriek van 10.000 ton wordt gebouwd bij de steenfabriek van Vandersanden in Lanklaar. Als het productieproces op punt staat, wil Vandersanden opschalen. Het zoekt Europese steun voor de bouw van een grote Carbstone-gevelfabriek met een capaciteit van 200.000 ton, die 30.000 ton CO2 per jaar kan opvangen.
Vandersanden zet ook de klassieke gevelsteen op dieet. Een standaardgevelsteen is 10 centimeter diep. Vandaag komen er steeds meer stenen van 6,5 tot 8 centimeter. Vandersanden opende in 2017 in Maasmechelen de enige pilootfabriek in Europa voor gebakken strips van 16 millimeter. De hoeveelheid grondstoffen daalt met 80 procent in vergelijking met de traditionele gevelsteen. Het energieverbruik daalt met 50 procent. Ook de uitstoot van het transport wordt fors gereduceerd. Vandersanden plant voor 2022 de bouw een nieuwe volwaardige fabriek voor nog dunnere baksteenstrips van 12 millimeter.
0 件のコメント:
コメントを投稿