Het beleid van de Europese Investeringsbank (EIB) moet anders. De bank is nu te terughoudend met investeringen in defensiebedrijven. Dat staat althans in een brief die veertien regeringsleiders hebben geschreven op initiatief van de Finse premier Petteri Orpo. Charles Michel, voorzitter van de Europese Raad, is het met hen eens. “We moeten overwegen om het mandaat van de EIB te wijzigen en het kredietbeleid zodanig aan te passen dat er meer gedaan kan worden om onze Europese defensie-industrie te ondersteunen”, schrijft hij in een opiniestuk in De Standaard.
De EIB heeft zich tot nu toe sterk geprofileerd als klimaatbank, en legt veel nadruk op ethische en duurzame investeringen. De uitsluitingscriteria maken het onmogelijk om te investeren in tabak, gokken en activiteiten die vrijheids- of levensbedreigend zijn. Dus geen gevangenissen en geen wapens. Ook munitie is expliciet uitgesloten, net als apparatuur en infrastructuur voor militair gebruik.
Wel kan de EIB geld steken in producten of diensten die zowel een civiele als een militaire toepassing kennen, de zogenoemde dual use-projecten. In 2022 lanceerde de bank het Strategic European Security Initiative (Sesi) om meer geld in die richting te kanaliseren. Van de 8 miljard euro die daarvoor beschikbaar is, werd 2,3 miljard euro geïnvesteerd in bijvoorbeeld cybersecurity, radartechnologie en drones, maar ook in het versterken van bruggen zodat er zwaar militair materiaal overheen kan. “Op dat gebied kunnen we nog meer doen, maar er zijn grenzen die we moeten respecteren”, zei EIB-vicepresident Thomas Östros maandag tegen Bloomberg. “In bijvoorbeeld munitieproductie kunnen we niet investeren.”
Zwaargewichten
De veertien lidstaten stellen voor om de definitie van dual use te herzien, en om de lijst van uitgesloten activiteiten aan te passen. “Het beleid rond leningen aan de defensie-industrie moet herzien worden”, vinden de veertien lidstaten. De groep bestaat uit de drie Europese zwaargewichten Duitsland, Frankrijk en Italië, aangevuld met kleinere landen die in de voorhoede staan in de strijd tegen Rusland. Behalve Finland en Zweden gaat het onder meer om Polen, Roemenië, Bulgarije en de Baltische staten. België maakt geen deel uit van de groep, Nederland wel. De veertien landen vormen een meerderheid binnen de 27 lidstaten die samen eigenaar zijn van de EIB.
Wat is ‘duurzaam’?
Ook Michel heeft het in zijn opiniestuk over de definitie van dual use aanpassen. Nu hanteert de EIB het criterium dat “de meerderheid van de te verwachten toekomstige inkomsten uit civiele toepassingen komt”. Ook Europees commissaris Thierry Breton heeft al aangedrongen op meer defensiegeld vanuit de EIB. Hij is de aanjager van het Europese Asap-programma, bedoeld om de Europese munitiefabrieken op te schalen om aan de vraag van Oekraïne te voldoen.
Oekraïense soldaten in opleiding in Duitsland. — © getty
Dat de EIB nu geen wapenproducenten of munitiefabrieken financiert, heeft niet alleen een ideologische, maar ook een financiële achtergrond. Het geld dat de bank gebruikt om kredieten te verlenen, haalt ze zelf op via obligatie-uitgiftes. Veel institutionele instellingen, zoals pensioenfondsen, passen zelf duurzaamheidscriteria toe in hun beleggingen. De duurzaamheidsrichtlijnen aanpassen zou betekenen dat het aantal bronnen waarlangs de EIB zich kan financieren, kleiner wordt. In theorie kan dat de financieringskosten verhogen. Vandaar dat er niet voor gepleit wordt om wapenmakers of munitieproducenten rechtstreeks te financieren. In de brief benadrukken de lidstaten “rekening te houden met het risicoprofiel en de financieringsbasis van de EIB”.
De nieuwe ceo van de EIB, Nadia Calviño, heeft zich tot nu toe erg behoedzaam uitgelaten over de kwestie. In een interview met enkele financiële kranten zei ze vorige maand dat ze het onderwerp graag wil bespreken met de ministers van Financiën van de lidstaten. “Onze boodschap is de volgende: wij zijn erg actief op het vlak van defensie. We hebben op bijna alle projecten die ons zijn voorgelegd positief gereageerd.”
0 件のコメント:
コメントを投稿