Dit najaar komt een ontslag- en faillissementengolf op gang die we pas in 2025 verteren, voorspelt het Planbureau.
De coronaschok is niet verteerd, hij moet voor veel gezinnen nog komen. Dat is het verontrustende beeld dat het federaal Planbureau schetst in haar vooruitzichten voor de komende vijf jaar.
Die tonen dat veel gezinnen tot nog toe de crisis goed doorkwamen. Dat komt omdat de overheid de schok incasseerde. Via tijdelijke werkloosheid ving ze de schok op de gezinsinkomens op. Via andere steun ving ze de klappen voor veel bedrijven op, waardoor die hun personeel aan boord hielden.
De vooruitblik van het Planbureau toont hoe de overheid de grootste klap van de pandemie opvangt.
Onderzoek van onder meer de Nationale Bank leerde eerder dat sommige kwetsbare groepen, zoals laaggeschoolden, wel degelijk hard getroffen zijn. Maar voor de Belgische bevolking als geheel was de coronaklap tot nader order weinig voelbaar. De koopkracht kreeg maar een tikje en door de lage olieprijs stijgen de lonen en uitkeringen dit jaar sneller dan de prijzen in de winkel.
Maar dat blijft niet duren. Het Planbureau verwacht dat dit najaar een golf van faillissementen en ontslagrondes op gang komt. Eerder waarschuwden advocaten en Graydon, een expert in bedrijfsdata, daarvoor.
108.000 jobs
Daardoor dreigen dit en volgend jaar 108.000 jobs te verdwijnen, schat het Planbureau. Ze sneuvelen de eerste jaren vooral in de industrie, in de horeca, bij transportbedrijven en in de financiële sector. In de bouw en in de zorg wordt de komende jaren wel nog bijkomend aangeworven.
De klap zal nazinderen. Pas in 2025 zakt de werkloosheidsgraad opnieuw onder 9 procent in België, het niveau waar hij vlak voor de uitbraak van het virus zat. Het Planbureau vreest dat die hoge werkloosheid gezinnen tot sparen blijft aanzetten, waardoor ze iets minder geld uitgeven.
Dat toont hoelang deze crisis zal duren. De Belgische economie krimpt dit jaar met 10 procent, herstelt volgend jaar spectaculair om tegen de zomer van 2022 weer op het oude groeitempo te komen. Maar zelfs in 2025 zullen we niet de collectieve welvaart kennen die we zonder de pandemie hadden kunnen bereiken, schat het Planbureau.
Gat in begroting
Dat betekent dat de overheid moet blijven pompen. Het overheidstekort schiet dit jaar naar 47 miljard euro, maar blijft in 2025 nog altijd steken op een kleine 26 miljard euro. Dat is 5 procent van het bruto binnenlands product en ver boven de Europese afspraken om het tekort onder 3 procent te houden.
Een van de weinige vrienden van de Belgische overheid is daarbij de Europese Centrale Bank. Terwijl de pandemie de staatsschuld met een vijfde doet stijgen, kosten door de lage rente die leningen almaar minder. Terwijl de Belgische overheid dit jaar 2,1 procent van het bbp aan intresten betaalt, zakt dat tegen 2025 met een vierde naar 1,5 procent.
Sociale uitgaven
Het pijnpunt zit in de sociale uitgaven. Vorig jaar spendeerde de Belgische overheid 25 procent van het bbp aan pensioenen, werkloosheidsuitkeringen, ziektekosten en andere sociale uitgaven. Dit jaar springt dat aandeel naar 30,6 procent van het bbp, om tegen 2025 op 27,6 procent te staan. Ook de vergrijzingsfactuur wordt zwaarder, omdat de groei en de productiviteit dalen.
Tegelijk blijven in de simulaties van het Planbureau de inkomsten van de overheid al die jaren net boven 50 procent van de jaarlijks geproduceerde welvaart en stijgen de overheidsinvesteringen niet. Toch zijn die laatste nodig om de digitale transformatie en de klimaatplannen te betalen en investeringen in verwaarloosde oude infrastructuur in te halen.
Overheidsbuffer
De vooruitblik toont hoe de overheid de grootste klap van de pandemie opvangt. Van het 'inkomensverlies' dit jaar, absorbeert ze 60 procent. Maar omdat de werkloosheid de komende jaren hoger ligt dan normaal en de groei lager, blijft ze die klap incasseren. Vooral voor de federale regering en voor de sociale zekerheid in het bijzonder is dat volgens het Planbureau 'bijzonder zorgwekkend'.
0 件のコメント:
コメントを投稿