China heeft enorme vooruitgang geboekt op het gebied van artificiële intelligentie (AI). Kan het land ook de wereldwijde koploper worden in AI, zoals het tegen 2030 vooropstelde? Wat betekent dat voor ons en de rest van de wereld? Dat onderzoeken Veerle De Vos en Tom Van de Weghe in een nieuwe aflevering van de podcast China voorbij de muur.
Er gaat geen dag voorbij of China zit in het nieuws. Maar kennen we het land echt? Begrijpen we hoe de Chinezen denken, wat ze willen, hoe het eraan toegaat in de Chinese samenleving én welke invloed dat heeft op ons leven? VRT NWS-experten Tom Van de Weghe en Veerle De Vos zoeken het uit in de maandelijkse podcast "China voorbij de muur".
"Het land dat leider wordt in artificiële intelligentie wordt de baas van de wereld." Het was niemand minder dan Vladimir Poetin die dit in 2017 voorspelde, toen AI nog vooral beperkt leek tot onlineschaakspelletjes. Geen kat die wist wat ChatGPT was, want het was gewoon nog niet uitgevonden.
In datzelfde jaar kondigde de Chinese president Xi Jinping zijn plan aan om van China tegen 2030 een "wereldwijd innovatiecentrum" voor AI te maken. De ambitie was duidelijk: China zou koste wat het kost wereldleider in AI worden.
Sindsdien heeft Peking ettelijke miljarden geïnvesteerd in AI-technologie, en dat heeft vruchten afgeworpen. China produceert nu meer top AI-ingenieurs dan om het even welk ander land. China heeft de VS ingehaald in het publiceren van AI-onderzoek. En geen enkel land ter wereld heeft meer AI-patenten op zijn naam dan China.
Wordt China koploper in artificiële intelligentie? Beluister de nieuwste aflevering van de podcast "China voorbij de muur
Wordt China koploper in artificiële intelligentie?
Van vliegende taxi's tot virtuele CEO's
Pascal Coppens, kenner van de Chinese technologiemarkt, is net terug van een inspiratiereis door China voor het Gentse bedrijf Nexxworks: "Van vliegende taxi's tot virtuele CEO's, ik zag verbluffende toepassingen van AI. Allemaal heel praktisch. De Chinese focus ligt op de integratie van AI met industriële processen en consumentenproducten, wat een fundamenteel verschil is met hoe het Westen de technologie benadert."
President Xi Jinping had het in zijn recente toespraak op het Volkscongres over "nieuwe productiekrachten" om de economie te boosten. Daarmee doelde hij ook op artificiële intelligentie. China kampt met een probleem van een krimpende bevolking en zal daardoor op termijn minder werkkrachten hebben om producten te maken. Het land zal het dus anders moeten aanpakken. En dan komt AI handig van pas.
"In plaats van de fabriek van de wereld zoals vroeger gaan ze dankzij AI nu productiever moeten worden door slimmer te worden, met slimmere producten te produceren," aldus Pascal Coppens. "Denk maar aan de elektrische voertuigen waar ze toch al heel ver in staan."
Volgens Coppens zijn Chinezen veel minder bezig met de discussie over AI die hier bij ons leeft. Of het bijvoorbeeld zal leiden tot meer werkloosheid. Een recente studie geeft aan dat 9 op de 10 Chinese bedrijfsleiders geloven dat artificiële intelligentie een positieve evolutie zal hebben op de maatschappij. Dat is een pak hoger dan bij ons.
Het idee is dat de maatschappij een complexe machine is die we kunnen besturen door aan knopjes te draaien en aan hendeltjes te trekken.
China is dus op de eerste plaats geïnteresseerd in economische groei met AI. Maar volgens Rogier Creemers, China-kenner van de Universiteit van Leiden, past AI ook op een andere manier in het kraam van de Chinese Communistische partij.
"De partij beschouwt regeren als iets heel wetenschappelijks. Het is het uitvoeren van een wetenschappelijk programma om een maatschappij beter, effectiever te besturen. En ook daar speelt AI een belangrijke rol in. Want het idee is als de maatschappij een complexe machine is die we kunnen besturen door aan knopjes te draaien en aan hendeltjes te trekken. Hoe meer data we hebben en hoe meer patronen we kunnen herkennen, hoe effectiever we dat kunnen doen.."
Vandaag is China koploper in gezichtsherkenning. Dat wordt toegepast in alles, van openbare veiligheid tot betaaltechnologie; slimme brillen en helmen maken het voor veel werknemers gemakkelijker om hun taken uit te voeren; en intelligente robots zijn een vertrouwd gezicht in de Chinese dienstensector, in winkelcentra, restaurants en banken. Maar het heeft ook een dystopisch kantje gekregen. Zeker sinds COVID-19 maakt AI een vast onderdeel uit van een systeem van staatsbewaking, repressie en controle.
Geen vrij internet
Toch moeten we een belangrijk onderscheid maken tussen wat we stilaan "oudere AI" kunnen noemen, zoals beeld- en spraakherkenning, en de nieuwe "generatieve AI", waar Amerika vandaag koploper in is. Toen in november 2022 ChatGPT gelanceerd werd door OpenAI, gesteund door Microsoft, betekende dat een aardverschuiving in de wereld van AI. Generatieve AI is een vorm artificiële intelligentie die gebaseerd is op grote taalmodellen, waarmee niet alleen teksten, maar ook beelden gegenereerd kunnen worden.
Het duurde maanden voordat China zijn eigen alternatieven lanceerde. Maar die Chinese modellen konden niet tippen aan de westerse tegenhangers. Ook vandaag blijft China kampen met een enorme achterstand, die volgens experten tot twee jaar zou oplopen.
De sterkte van generatieve AI zoals ChatGPT wordt immers bepaald door de hoeveelheid data waarop het beroep kan doen. Zowat het hele internet wordt gebruikt als grondstof om de algoritmes te trainen. Precies omdat het internet in China niet vrij toegankelijk is en gecontroleerd wordt, zit het land met een probleem van open data.
Volgens Rogier Creemers zal China het Westen daarom niet snel kunnen bijbenen. "Heel veel buitenlandse media zijn in China niet toegelaten. Denk maar aan de New York Times of BBC. En zo krijg je het probleem dat je een pak informatie gewoon niet in je taalmodel kan meenemen. Dat blijft dus onvolledig."
Chipoorlog
Behalve het tekort aan data is er nog een ander groot struikelblok voor China: het tekort aan krachtige computerchips om al die data snel te verwerken en daar berekeningen op te doen. En daar speelt de VS een grote rol in, want de Amerikanen hebben sinds een aantal jaren aan China de toegang ontzegd tot de meest geavanceerde computerchips of halfgeleiders. Ook dat speelt hen parten.
En zo zijn we beland bij het geopolitieke spel waar Vladimir Poetin in 2017 al naar verwees. Als je weet dat artificiële intelligentie ook cruciaal is voor wie militair de bovenhand wil krijgen, dan begrijp je waarom de VS de Chinese toegang tot noodzakelijke hardware voor AI beperkt. Washington steekt daarom Peking stokken in de wielen.
"Die chipoorlog tussen de VS en China maakt alles inderdaad heel moeilijk," bevestigt Pascal Coppens. "De laatste jaren hebben de Chinezen heel veel chips opgekocht van Nvidia, de grootste AI chipboer ter wereld. Maar het probleem is dat de voorraad stilaan op is. Ze moeten hun eigen chips gaan bouwen om al die algoritmes te laten draaien."
De Chinese regering wil niet meer afhankelijk zijn van buitenlandse halfgeleiders, en is de laatste jaren massaal beginnen te investeren in de productie van computerchips. Maar het is nu al duidelijk dat dat onvoldoende zal zijn. Ze kunnen de kwaliteit van de sterkste halfgeleiders niet evenaren.
China probeert nu volop het probleem van krachtige computerchips te omzeilen. Hoe het land dat precies wil doen, kom je te weten door deze podcastaflevering van China voorbij de muur te beluisteren.
Cultuurtips China voorbij de muur
- The 3 Body Problem, een science fiction serie op Netflix gebaseerd op een Chinese beststeller
- Tentoonstelling in Elsene van het werk van Simone Guilissen-Hoa, een in China geboren architecte uit ons land
Opmerkingen en suggesties voor volgende afleveringen zijn welkom op chinavoorbijdemuur@vrt.be.
0 件のコメント:
コメントを投稿