AchtergrondOorlog in Gaza
Sinds het uitbreken van de Gaza-oorlog werpen de Houthi’s in Jemen zich nadrukkelijk op als bondgenoot van de Palestijnen. Met hun raket- en droneaanvallen op Israël én vrachtschepen in de Rode Zee vormen ze volgens de VS een ‘ernstig internationaal probleem’.
1) Hoe zijn de Houthi’s zo’n machtige speler in Jemen geworden?
De groepering die internationaal bekendstaat als de Houthi’s, heet formeel ‘Ansar Allah’, oftewel de ‘aanhangers van God.’ De fundamentalistische beweging komt uit het ruige, bergachtige noorden van Jemen, en wist in 2014 de macht te grijpen in de hoofdstad Sana’a. Vanwege de dominante rol van één clan, de Houthi’s, is dat de naam waaronder ze bekend zijn geworden.
Tijdens de burgeroorlog die uitbrak na 2014 wisten de Houthi’s de belangrijkste steden in het noorden en westen te veroveren, maar niet de zuidelijke havenstad Aden. Daardoor zijn er feitelijk twee regeringen in Jemen: eentje in het noordwesten (de Houthi’s) en eentje in Aden. De zuidelijke regering geniet de erkenning van de internationale gemeenschap, terwijl de Houthi-regering (in hun isolement vergelijkbaar met de Taliban in Afghanistan) slechts door één land erkend wordt: Iran.
2) Waarom bemoeien ze zich met de oorlog in Gaza?
Sinds het uitbreken van de Gaza-oorlog, ruim twee maanden geleden, beleven de Houthi’s hun finest hour. Door raketten en bewapende drones af te vuren richting Israël én op vrachtschepen in de Rode Zee kunnen de Houthi’s zich opwerpen als bondgenoot van de Palestijnen en als een geduchte speler waar iedereen rekening mee moet houden. Dat klinkt cynisch, maar werpt wel vruchten af.
Ook maandag was het raak, en kwamen twee tankers onder vuur te liggen. Oliegigant BP kondigde aan voor onbepaalde tijd niet meer door de Rode Zee te varen. Aanvankelijk zeiden de Houthi’s alleen Israëlische tankers te willen raken, maar nu kan bijna ieder schip een doelwit zijn. Naar eigen zeggen hebben ze maar één doel voor ogen, en dat is de Israëlische bombardementen op Gaza te stoppen.
Om de internationale scheepvaart te beschermen overwegen de Amerikanen een militaire tegenaanval, maar eigenlijk hebben ze geen goede opties. Immers: een tegenaanval zou de Houthi’s erkenning geven. “Daar dromen ze van”, zei Jemenkenner Mohammed al-Basha vorige week tegen de Volkskrant. Ze gaan er prat op dat ze anti-imperialisten zijn (‘Dood aan Amerika’ zit in hun officiële slogan), en kunnen dan eindelijk laten zien dat ze serieus worden genomen.
Ook het binnenland speelt een rol. De Houthi’s voeren een repressief bewind: winkeliers moeten torenhoge belastingen afdragen, kinderen worden tijdens zomerkampen gehersenspoeld, terwijl vrouwen ultraconservatief gekleed moeten gaan. De onvrede is groot. Voor de Houthi’s is Gaza dus een welkome afleider. Veel Jemenieten zijn boos en geëmotioneerd over het keiharde Israëlische optreden. Sinds 7 oktober heeft de Houthi-regering honderden massamanifestaties georganiseerd, waar iedereen geacht wordt aanwezig te zijn. Wie probeert te demonstreren voor andere zaken (de uitbetaling van achterstallige ambtenarensalarissen bijvoorbeeld), wordt gelijk opgepakt.
3) Amerika en Israël wijzen telkens naar Iran. Hoe belangrijk is de relatie met Teheran?
Erg belangrijk. De Houthi’s leunen op Iraanse kennis en technologie bij het maken van drones en raketten. De inlichtingen over voorbijvarende tankers komen volgens de New York Times van de Iraanse revolutionaire garde. Omgekeerd kan Iran via de Houthi’s uithalen naar zijn vijand Israël, zonder bang te hoeven zijn zelf betrokken te raken. Jemen-kenners wijzen er wel op dat de Houthi’s geen willoze pionnen zijn in handen van Teheran – ze hebben een eigen agenda.
4) Is de burgeroorlog in Jemen voorbij?
Nee, al zou je die indruk wel krijgen op basis van het slagveld. Sinds het voorjaar van 2022, toen de Houthi’s een staakt-het-vuren sloten met buurland Saoedi-Arabië, wordt er niet meer hard gevochten. Sterker: de Saoediërs zijn heel dichtbij een vredesakkoord met de Houthi’s, en zijn bang dat een eventuele Amerikaanse luchtaanval alles in de war kan gooien.
De oorlog in Jemen escaleerde toen een coalitie van landen onder leiding van Saoedi-Arabië het land vanaf 2015 bombardeerde, in de hoop de Houthi’s te verdrijven. De ravage aan de infrastructuur is enorm, net als de humanitaire nood: meer dan 21 miljoen mensen zijn afhankelijk van voedselhulp.
Zelfs als het tot een deal met Riyad komt, is de oorlog niet voorbij. Andere Jemenieten die níet onder het juk van de Houthi’s leven, zaten niet bij de gesprekken aan tafel en zijn niet van plan om zich neer te leggen bij Houthi-heerschappij. Het land is verscheurd en zal dat voorlopig blijven.
0 件のコメント:
コメントを投稿