De Europese Unie heeft in een nieuw sanctiepakket tegen Rusland besloten om de doorvoer van vloeibaar aardgas (lng) uit Rusland via Zeebrugge te verbieden. Dat kan gevolgen hebben voor gasnetbedrijf Fluxys, dat een van de belangrijkste Europese gastransitterminals beheert voor de doorvoer van Russisch aardgas. Russische lng bestemd voor gebruik binnen Europa valt niet onder deze sancties.
Voor de oorlog in Oekraïne losbarstte, importeerde Europa ongeveer 40 procent van al haar aardgas uit Rusland. Dat gebeurde grotendeels via pijpleiding. Na de start van de oorlog werd de gaskraan echter geleidelijk aan dichtgedraaid. Daardoor bedraagt het aandeel van Russisch aardgas vandaag nog maar 15 procent.
Maar terwijl de invoer via pijpleiding sterk is afgenomen, is die via zee net toegenomen, in de vorm van lng. Dat blijkt uit cijfers van de Brusselse denktank Bruegel. Een deel daarvan wordt opnieuw uitgevoerd naar landen als China en Japan. Met het nieuwste sanctiepakket wil Europa deze praktijk op termijn aan banden leggen.
Haven van Zeebrugge is grootste doorvoerder
“Dat gas vertrekt uit Rusland op speciaal aangepaste ijsbrekertankers. Die kunnen door de dikke ijspakken in het hoge noorden varen. In de eerste fase komt dat gas naar Europese havens, waar het wordt overgezet op normale lng-tankers om door te kunnen varen naar landen als India, China en Japan”, vertelt docent energie en klimaat Mathieu Blondeel (Vrije Universiteit Amsterdam) aan Radio1.
Ongeveer een kwart van al de Russische lng die Europa bereikt, wordt op deze manier opnieuw uitgevoerd naar andere landen. Dat leverde de Russische staatskas vorig jaar zo’n 8 miljard euro op.
De haven van Zeebrugge is daarvoor de belangrijkste Europese draaischijf. De helft van de Russische lng die de haven bereikt, wordt verder uitgevoerd, zegt Blondeel. Vorig jaar ontving de haven bijna 8 miljard kubieke meter Russische lng. Ook in Frankrijk, Spanje en Nederland bevinden zich havens die de doorvoer faciliteren.
Fluxys kan grote impact ondervinden
De nieuwe sancties zullen dus een aanzienlijke impact hebben op de haven van Zeebrugge en vooral op gasnetbedrijf Fluxys. Het bedrijf sloot in 2015 een deal van 1 miljard euro met het Russische energiebedrijf Yamal LNG om lng door te voeren. In het kader van die afspraak heeft Fluxys forse investeringen gedaan in Zeebrugge. Het bouwde er onder meer een vijfde opslagtank om de doorvoer op te kunnen vangen.
“Dat zou nu weg komen te vallen. De vraag is dan wat er gebeurt met dat contract en de opslagcapaciteit die leeg komt te staan”, zegt Blondeel. Het bedrijf zelf zei eerder dat een deel van de opslagcapaciteit misschien aan andere klanten verkocht kan worden.
Volgens Blondeel zou het bedrijf zich ook op overmacht kunnen beroepen om zich te beschermen tegen schadeclaims van Yamal LNG als de overeenkomst voortijdig wordt beëindigd. In het contract met het Russische bedrijf staat dat dit mogelijk is als de Belgische overheid de uitvoering van het contract onmogelijk maakt. Of dit ook geldt voor Europese wetgeving, moet nog worden onderzocht.
Wanneer stopt ook de invoer voor eigen gebruik?
De invoer van Russische lng voor eigen gebruik wordt voorlopig nog niet stopgezet. “Als we dat op Europees niveau aan banden leggen, lopen we het risico dat we de bevoorradingszekerheid in Europa zouden impacteren. Dan zouden we richting de hoge energieprijzen kunnen gaan die we hebben gekend in de eerste maanden van de oorlog”, zegt Blondeel.
Toch wilt Europa Russische lng en andere fossiele brandstoffen op langere termijn volledig verbannen. “Op Europees niveau hebben we beslist dat we tegen 2027 ten laatste niet meer afhankelijk willen zijn van enige vorm van fossiele import uit Rusland. Maar het is duidelijk dat dit wat aardgas betreft heel gevoelig ligt.” Blondeel wijst op het feit dat dit al het veertiende sanctiepakket is tegen Rusland, maar dat er nu pas voor het eerst maatregelen zijn genomen om de lng-import aan banden te leggen.
Toch kan er nog veel worden gedaan. “Wat bijvoorbeeld niet onder die sancties valt, is dat het Franse bedrijf TotalEnergies nog altijd een minderheidsaandeel heeft in Yamal LNG. Dit (het verbod op de doorvoer van Russische lng, red.) is een voorzichtige eerste stap in de goede richting, maar er kan best nog wel wat gebeuren”. TotalEnergies bezit op moment van schrijven 20 procent van Yamal LNG.
Russische schaduwvloot
Wat wel nog in het nieuwe sanctiepakket wordt opgenomen, is een verbod op de financiering van drie Russische lng-terminals. Het land wilde die bouwen in het Noordpoolgebied en de Baltische Zee.
Ook komen er sancties tegen de Russische schaduwvloot van olietankers. Dat is een netwerk van verouderde schepen die Russische olie vervoeren en gebruik maken van complexe eigendomsstructuren om hun oorsprong te verdoezelen. Op die manier slaagden zij er lang in om westerse sancties op de Russische olie-export te omzeilen.
0 件のコメント:
コメントを投稿