Als het van econoom Gert Peersman afhangt, moeten de regio’s hun steentje bijdragen om de federale begroting te redden. De Gentse professor pleit voor een staatshervorming waarbij de oplopende pensioenkosten deels worden doorgeschoven naar de verschillende regio’s. "Op die manier moet de federale regering minder snoeien in de sociale zekerheid en minder belastingen verhogen."
Komende week wordt België hoogstwaarschijnlijk op het strafbankje van de Europese Commissie gezet omdat ons begrotingstekort de pan uitrijst. Vorig jaar was er een tekort van meer dan 26 miljard euro, oftewel 4,5 procent van het bruto binnenlands product.
Als er niets verandert, dreigt het tekort op te lopen tot of 6,3 procent, ofwel 45 miljard euro in 2029. Zo blijkt uit de laatste cijfers van het Monitoringcomité. Dat is vér boven de 3 procentnorm die de Europese instellingen nastreven. Omdat België die norm niet haalt, wordt deze week waarschijnlijk een zogenoemde "procedure voor een buitensporig tekort" opgestart om ons land bij de begrotingsles te houden.
Begroting?
De begroting is het overzicht van de inkomsten (o.a. belastingen) en uitgaven (o.a. die voor de sociale zekerheid) van de overheid. Als er meer geld wordt uitgegeven dan er binnenkomt, is er een begrotingstekort.
Dat tekort wordt afgezet tegen het bruto binnenlands product (bbp), de waarde van alle goederen en diensten die een land in één jaar produceert.
De volgende regeringen van ons land hebben dus meteen veel huiswerk om het huishoudboekje weer op orde te krijgen. In de eerste plaats is dat de federale regering. Die zal de komende regeerperiode moeten uitzoeken hoe er gesnoeid kan worden in de facturen die het zwaarst wegen op de begroting.
Eén van belangrijkste oorzaken van het groeiende begrotingstekort is de sterke stijging van de pensioenkosten. Door de vergrijzing van de bevolking neemt de uitbetaling van de pensioenen een steeds grotere hap uit het overheidsbudget. Daarbovenop komen de stijgende rentelasten, waardoor de overheid nu fors meer intresten moet betalen op de staatsschulden.
Staatshervorming
Het probleem is dat zowel de vergrijzingskosten als het huidige tekort grotendeels gedragen worden door de federale regering, stelt UGent-professor Gert Peersman vast in het VRT NWS-programma De Markt.
Volgens de macro-econoom heeft die toekomstige regering 2 mogelijkheden om daar iets aan te doen: "De belastingen verhogen - maar daar zitten we niet op te wachten - en snoeien in de sociale zekerheid." En dan zitten we bij uitkeringen zoals pensioenen.
Veel andere mogelijkheden heeft de federale regering niet, omdat er op het federale niveau niet veel uitgavenposten zitten waarop bespaard kan worden. Peersman ziet op regionaal niveau wel nog ruimte om te snoeien, omdat zij bij de vorige staatshervormingen relatief rijkelijk bedeeld zijn geweest.
Daarom denkt de professor aan een staatshervorming waarbij een deel van de federale factuur wordt doorgeschoven naar de regio’s. "Op die manier moet je federaal minder snoeien in de sociale zekerheid en minder belastingen verhogen."
Afspiegelingsregeringen
Of er bij zo’n staatshervorming ook bevoegdheden moeten worden overgedragen, dat laat Peersman in het midden. "Dat is een politieke beslissing. Je kan via de financieringswet bepalen dat er minder geld naar de regio’s gaat, zodat er meer federaal overblijft."
"Of je kan bepaalde bevoegdheden overhevelen naar de regio’s terwijl de inkomsten op het federale niveau blijven." De professor denkt hierbij bijvoorbeeld aan de gezondheidszorg, want nu zit die verspreid over het federale en het regionale niveau.
Peersman is zich ervan bewust dat de regio’s dit niet graag zullen zien. Maar als er afspiegelingsregeringen zouden komen - waarbij de partijen uit de federale regering ook in de regionale regeringen zitten - ziet hij wel mogelijkheden, omdat ze anders federaal fors zullen moeten besparen.
Snel formeren
Het strafbankje waarop de Europese Commissie ons komende week zal zetten, ziet Peersman vooral als een signaal dat ons land zich moet houden aan de Europese afspraken waaraan landen zich moeten houden om de euro te bewaken.
De professor voorziet dat Europa zal toelaten dat we op korte termijn wat minder moeten besparen, op voorwaarde dat we maatregelen nemen die op de lange termijn een gunstig effect hebben op economische groei en onze begroting. "Een pensioenhervorming zal bijvoorbeeld de begroting niet meteen verbeteren, maar wel op termijn."
Daarom besluit Gert Peersman met slot een oproep aan de politiek om snel een regering te vormen die dergelijke structurele maatregelen kan nemen, zodat er minder bespaard zal moeten worden en er voldoende ruimte overblijft om te blijven investeren. Hierbij denkt de professor aan investering om de productiviteit van onze bedrijven en overheid te verbeteren, waardoor onze economie kan groeien.
0 件のコメント:
コメントを投稿